CO2 Karbondioksit Ölçüm ve Analizi
Kısaca CO2 olarak tanımlanan karbondioksit gazı da zehirli gazlardan biridir. Ancak sadece insanlar için değil doğal çevre açısından da son derece tehlikeli sonuçlar yaratmaktadır.
Karbondioksit gazı, dünyanın atmosferinde bulunan ve yerküreyi koruyan ozon tabakasına en fazla zarar veren gazlardan biridir. Sera gazları arasında, en çok havaya salınan ve küresel ısınma yaratarak iklim değişikliklerine neden olan bir gazdır. Sanayi devrimi sonrasında fosil yakıtları daha fazla kullanılmaya başlanmıştır. Atmosferdeki karbondioksit yoğunluğunun bu kadar yükselmesinde bu önemli bir faktördür. Atmosferdeki karbondioksit gazı miktarının yükselmesi yıkıcı iklim değişikliklerine neden olmuştur. Bu duruma insanlar neden olmasına rağmen ve bu durum bilinmesine rağmen atmosferdeki karbondioksit gazı miktarı her geçen gün artmaktadır. Ancak son yıllarda bu tehlikenin büyüklüğü anlaşılmış ve önlemler alınmaya başlanmıştır. Bugün atmosferdeki karbondioksit gazı miktarı sürekli olarak takip edilmektedir.
Bilim adamlarının açıklamalarına göre atmosferde karbondioksit gazı yoğunluğu için tespit edilen üst güvenlik sınırı 350 ppm’dir. Ancak 1988 yılında bu sınır aşılmış durumdadır. Bugün bu sınıra düşülse de yerkürenin ısısı iki derece civarında yüksek kalacaktır. En son yapılan ölçümlerde atmosferde bulunan karbondioksit miktarı 400 ppm’in üzerindedir. Eğer 2100 yılına kadar bu hızla atmosfere sera gazları salınmaya devam edecek olursa, yerkürenin sıcaklığı 2-4 arasında yükselecek. Bu durum, daha şiddetli meteorolojik olaylar, daha fazla açlık, kuraklık ve daha kısıtlı su kaynakları olacak anlamına geliyor. Yani gelecek nesilleri hiç de güzel bir dünya beklemiyor.
Diğer yandan solunan havada karbondioksit gazı miktarı yüksek olursa bu da insan sağlığı açısından zararlıdır. Aslında solunan havada belli bir miktarda karbondioksit bulunuyor. Ancak karbondioksit gazına uzun süre maruz kalınırsa ve kan dokularında bu gaz birikirse, akciğerler bu birikimi atamaz ve kanın kimyasal yapısı bozulur. Bu durum solunum yollarında tıkanıklığa ve zehirlenmelere neden olur. Hafif bir başağrısı ile kendini gösteren zehirlenmelerde daha sonra vücutta morarmalar ve mide bulantısı başlar. İleri zehirlenme durumlarında vücutta felce kadar uzanan hasarlara neden olabilir.
Bu bakımdan karbondioksit zehirlenmeleri insanların yaşamlarını tehdit eden bir risktir. Bu nedenle çalışma ortamlarında ve özellikle riskli alanlarda sık aralıklarla karbondioksit ölçümlerinin yapılması gerekmektedir. Bu ölçümler yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Ölçümler sırasında yürürlükte olan yasal düzenlemeler ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar dikkate alınır.
Karbondioksit gazı renksiz ve kokusuz bir gazdır ve havadan daha ağırdır. Yanıcı bir madde değildir. Normal koşullarda havada yüzde 0,035 oranında bulunur. Karbondioksit gazı havaya en çok motorlu araçlar ve yakıt tüketen makinalar ile karışmaktadır. En önemli kullanım alanlarından biri, yangın söndürme tüpleridir. Ayrıca meşrubat, maden suyu ve bira gibi gazlı içeceklerde de karbondioksit kullanılmaktadır.
İş sağlığı ve güvenliği açısından çalışma ortamlarında kimyasal maddelere maruz kalma yüzünden ortaya çıkan meslek hastalıkları ve iş kazalarının önüne geçmek amacı ile yetkili laboratuvarlar tarafından yapılan karbondioksit gazı ölçümleri son derece önemli bir çalışmadır.