Kalibrasyon bir ölçümler dizidir. Belli koşullar altında, doğru olduğu daha önce tespit edilmiş bir standart veya sistemi kullanarak, başka test ve ölçüm aletlerinin doğruluğunun ölçülmesi ve varsa sapmalarının belirlenmesi faaliyetidir. Metroloji bilimi, bilim ve teknolojinin hangi alanında gerçekleştiğine ve belirsizliğine bakılmaksızın ölçmeye dayanan uygulamalı ve teorik bütün konuları kapsayan bir ölçme bilimidir. Üretim yapan işletmelerin başarısı, hassas ölçülerle üretilmiş, gerekli kontrolleri yapılmış ve test edilmiş ürünleri üretme ve satma kabiliyetine dayanmaktadır. Tıp alanında insan sağlığı açısından, kritik zamanlarda kesin olarak teşhis edilmiş ve güvenilir analizler büyük bir önem taşımaktadır. Laboratuvarlarda test, ölçüm ve analiz çalışmalarında kullanılan her türlü alet ve malzemenin doğru, hassas ve güvenilir sonuçlar vermesi, verilen hizmetin kalitesinin, hızının ve güvenilirliğinin bir gereğidir. Kısaca fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak bütün ölçüm şekilleri, yaşam kalitesini etkilemektedir.

Ülkemizde ilk olarak 1981 yılında sanayinin ihtiyacına yönelik olarak kalibrasyon ile ilgili bir fizibilite çalışması TÜBİTAK tarafından yapılmıştır. 1988 yılında ise Türk Standartları Enstitüsü tarafından laboratuvarlar kurularak kalibrasyon hizmeti verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmalarla, üretimde kullanılan çeşitli tartı ve kontrol araçlarının üretici firmalar tarafından, uluslararası standartlarda önerilen bir şekilde çalışması sağlanmaya başlanmıştır.

Kısaca SI olarak tanımlanan Uluslararası Birim Sistemi ya da Uluslararası Ölçüm Sistemi 1960 yılında yapılan Ağırlıklar ve Ölçümler genel konferansında kabul edilmiştir. Bu sistem teknolojide ve bilimde kullanılmak üzere önerilmiştir. Bu şekilde dünya genelinde teknik iletişim bütünlüğü sağlanmıştır. Örneğin, uzunluk ölçümlerinde metre (m), kütle ölçümlerinde kilogram (kg), zaman ölçümlerinde saniye (s), elektrik akım ölçümlerinde amper (A), termodinamik sıcaklık ölçümlerinde Kelvin (K), ışık şiddeti ölçümlerinde Candela (cd) ve madde miktarı ölçümlerinde molekül (Mol) esas alınmıştır. Bunlar dışında diğer ölçüm birimleri bu 7 temel birim esas alınarak belirlenmiştir.

Kalibrasyon, bir ölçüm aracının aynı düzeyde veya bir üst düzeyde başka bir araç ile, genelde laboratuvar ortamında karşılaştırılması ve sonuçlarının dokümante edilmesi çalışmalarıdır. Sonuçların güvenilir olması açısından kalibrasyon için kullanılan aracın doğruluğu, kalibre edilen aracın doğruluğundan en az üç misli daha hassas ve iyi olmak zorundadır. Kalibrasyon çalışmaları bir tamir anlamına gelmemektedir. Sadece kalibre edilen araç hatalı ölçüm yapıyorsa bu durum tespit edilir. Gerektiğinde hatalı araç onarılırsa yeninde kalibre edilmesi gerekmektedir. Kalibrasyon çalışmaları bir ayar işlemi de değildir. Yine hatalı ölçüm yapan aracın ayarları yapıldıktan sonra bu araç bir kere daha kalibre edilmelidir.

Kalibrasyon çalışmaları ile, yapılan bütün ölçümlerin doğruluğu güvence altına alınmakta, ürün kalitesi istenilen düzeye çıkarılmakta, üretim sırasında ortaya çıkabilecek farklılıklar giderilmekte ve ürünlerin rakip firma ürünleri ile uyumlu olması sağlanmış olmaktadır. Aynı zamanda işletmeler ileri teknoloji ile uyum sağlamakta ve rakiplerine karşı üstünlük elde etmektedir. Keza ürünlerin uluslararası standartlara uygun olduğu saptanmış olmaktadır.

Gelişmiş laboratuvarlarda hızlı, kaliteli ve güvenilir kalibrasyon çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar ve kalibrasyon yöntemleri esas alınmaktadır. Kalibrasyon çalışmaları kapsamında şu temel çalışmalar yapılmaktadır:

• Balon Joje kalibrasyonu
• Kontrollü Hacimlerde Sıcaklık Kalibrasyonu (Etüv, İnkübatör, Sıvı Banyo, Buzdolabı, Derin Dondurucu) (-40 Derece ile +200 Derece Arasında)
• Pistonlu pipet (mikropipet) kalibrasyonu
• Terazi (otomatik olmayan tartım cihazları) kalibrasyonu

Laboratuvarlar kalibrasyon hizmetlerini, yerli ve yabancı kuruluşlardan TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar standardı esasları çerçevesinde akredite olarak vermektedir. Bu laboratuvarlar, mevcut yasal düzenlemelere, genel kabul görmüş test yöntemlerine ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara uygun faaliyet göstermektedir.