Antik Mısır’dan bugüne ulaşan kalıntılarda, insanların bitkisel yağları tedavi amaçlı kullandığı ve bunlardan parfüm elde ettiği görülmektedir. Esanslar ve hoş kokular konusunda doğu dünyasının üstünlüğü tartışılmaz. Antik Mısır’dan Romalılar’a kadar şifalı banyoların, kaplıcaların ve çamur banyolarının kullanıldığı biliniyor. Bugün birçok kremin üretiminde ve cilt bakımında kaplıca suları kullanılmaktadır. Kaplıca sularının içlerinde bulunan mineraller, eski çağlardan bugüne sağlık ve güzellik dağıtmaktadır.

Bugün kozmetik ürün, cildin üst yüzeyine etki yaparak cildi temizleyen, nemlendiren, besleyen, koruyan ve hoş bir koku veren preparatlar olarak tanımlanmaktadır.

2005 yılında çıkarılan Kozmetik Kanunu, kozmetik ürünlerin insanlara kaliteli, güvenli ve etkili bir şekilde ulaşmasını sağlamak üzere, bu ürünlerin piyasaya sunulmadan önce bildirimlerinin yapılması, piyasa gözetim ve denetimlerinin yapılması ve bu ürünleri üreten yerlerin denetlenmesine yönelik esasları açıklamaktadır. Bu kanunun uygulanma alanı ise şu şekilde belirlenmiştir: insan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar, saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi farklı bölgeleri ile dişler ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanan ve bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü değiştirmek, vücut kokularını düzeltmek, korumak ve iyi bir durumda tutmak amacı ile kullanılan maddeler.

Daha sonra çıkarılan Kozmetik Yönetmeliği de kozmetik ürünlerin, insanların yanılmasına yol açmayacak ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde ve doğru ve anlaşılır bilgiler ile tüketiciye ulaşmasını sağlamayı hedeflemiştir. Bu çerçevede yönetmelik, kozmetik ürünlerin sahip olmaları gereken teknik nitelikler, ambalaj bilgileri, bildirimler, piyasaya sunulmaları, piyasa gözetim ve denetimleri, üretim yeri denetimleri ve denetimler sonunda alınacak tedbirlere yönelik esasları düzenlemektedir.

Yetkili laboratuvarlar tarafından gerçekleştirilen test, ölçüm ve analiz çalışmalarını daha iyi anlamak için bir de kozmetiklerin nasıl sınıflandırıldığına bakılmalıdır. Kozmetikler esas olarak uygulanış yerlerine ve temel etki alanlarına göre iki şekilde sınıflandırılmaktadır. Uygulanış yerlerine göre de kozmetikler, deriye uygulanan kozmetik preparatlar, tozlar ve pigmentli preparatlar, saça uygulanan kozmetik preparatlar, dişlere ve ağız boşluğuna uygulan kozmetik preparatlar ve diğer kozmetik preparatlar olarak ayrılmaktadır.

Kozmetiklerin üretiminde kullanılan ana hammaddeler şunlar olmaktadır: bitkisel yağlar, hayvansal yağlar ve yağlı maddeler, mineral yağlar ve yağlı maddeler, yağ asitleri, yağ alkolleri, su ve pudralar. Bunun yanı sıra yüksek moleküllü yağ asitlerinin alkali ve amonyum tuzları, yağ alkolü sülfürik asit esteri, fosforik asit esterleri, nemlendiriciler, antioksidanlar, çözücü sağlayıcılar, koku maddeleri, boyalar ve pigmentler kullanılmaktadır.

Kozmetik maddeler temelinde cilt sağlığı ve estetik amaçlı kullanılsa da uygulama sırasında bazı istenmeyen durumlar da ortaya çıkmaktadır. Örneğin, irritasyon, alerjik etkiler, ışığa duyarlılık, pigmentasyon ve saç ve tırnak değişiklikleri sayılabilir.

Bu nedenle kozmetik ürünlerin test ve analizlerinin yapılması çok önemli olmaktadır. Ulusal ve uluslararası akreditasyon kuruluşlarından, TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar standardına uygun olarak akredite olan laboratuvarlar tarafından gerçekleştirilen test ve analiz çalışmaları şu şekilde gruplandırılabilir:

 

• Fiziksel ve kimyasal analizler
• Anyonik aktif madde tayini
• Katyonik aktif madde tayini
• Noniyonik aktif madde tayini
• Toplam aktif madde tayini
• Tuz tayini
• İnorganik tuz tayini
• Florür tayini
• Ağır metal tayini
• Yağ miktarı tayini
• Su içeriği tayini
• Fiziksel muayene
• pH tayini
• Yoğunluk tayini
• Viskozite tayini
• Toplam asitlik tayini
• Toplam alkalilik tayini
• Kuru madde tayini
• Kozmetiklerde koruyucu etkinlik testi (challenge test)
• Mikrobiyolojik analizler
• Toplam aerobik mezofil bakteri sayımı
• Anaerobik bakteri sayımı
• Staphylococcus Sp sayımı
• Staphylococcus aureus aranması
• Escherichia coli sayımı / aranması
• Salmonella Sp aranması
• Toplam küf-maya sayımı
• Pseudomonas Sp sayımı
• Pseudomonas aeruginosa aranması
• Candida albicans sayımı / aranması
• Dermatolojik analizler