HF Hidrojenflorür Ölçüm ve Analizi
Hidrojen florür, veya kısa ismi ile HF, rengi olmayan kimyasal bileşiklerden biridir. Hidrojen florür genel olarak hidroflorik asit gibi sulu çözelti durumunda bulunur. Bu bileşik özellikle ilaç ve polimer sektörlerinde kullanılan önemli bir bileşiktir.
Hidrojen florür zayıf bir asittir ancak etkileri oldukça güçlüdür. Diğer hidrojen çeşitleri içinde hidrojen florür havadan daha hafiftir. Gözenekli maddelerin içinde kolayca dağılır. Hidrojen florür insan cildine dokunursa herhangi bir acı vermez, ancak cilt tarafından emilmesi durumunda kemiklere zarar verir ve erimesine yol açar.
Sanayide hidrojen florür genel olarak kalsiyum florür ve sülfürik asidin işlem görmesi ile elde edilmektedir. Petrokimya sektöründe birçok süper asidin bileşenidir ve yaygın olarak kullanılır. Ayrıca organik florürlerin elde edilmesi çalışmalarında hidrojen florür kullanılır. Bu arada camın aşındırılması çalışmalarında da tercih edilen bir bileşiktir. Camın ana bileşimi olan silisyum dioksit, hidrojen florür sayesinde uçucu hale gelmektedir.
Bunların dışında hidrojen florür, sanayi tesislerinin temizlik işlerinde, elektrokimyasal süreçlerle alüminyum yüzey kaplamalarında, metal yüzeylerin işlenmesinde ve ahşap üretiminde koruyucu madde olarak birçok kullanım alanına sahiptir.
Hidrojen florür, elektronik sektöründe de işe yaramaktadır. Hidrojen florür sıvı durumundayken iletken değildir, elektriği iletmez. Ama suda çözündüğünde iyonize olur ve elektriği iletme yeteneği kazanır. Suyun içindeki hidrojen florür çözeltisine hidroflorik asit ya da florür asidi denmektedir. Hidroflorik asit, cama etki eden tek asit olma özelliğini taşır.
Hidrojen florür esas olarak soğutucu gazların üretiminde kullanılan florlu bileşikleri üretmek için kullanılır. Aynı zamanda petrol rafinerilerinde petrolü arıtmak için de kullanılmaktadır. Benzinli yakıtların oktan içeriğini yükseltmek için yapılan alkilasyon işlemlerinde de hidrojen florür katalizör işlevi yapmaktadır.
Gaz durumundaki hidrojen florüre kısa süreli maruziyet, nefes alıp vermede problem yaratır. Ancak hidrojen florür suda seyreltilerek elde edilen hidroflorik asit çözeltileri insanlarda şiddetli tahriş ve ağır solunum hasarlarına neden olur.
Hidrojen florür maruziyetinde dikkat çeken tek önemli etki, eğer anne adayı yüksek seviyede hidrojen florüre maruz kalırsa, bebeğin dişlerinde hasar yapmasıdır. Bunun dışında hidrojen florüre maruz kalmanın bir sonucu da florür zehirlenmesidir. Bu zehirlenmenin boyutu, kişinin yaşı, sağlık durumu ve maruz kalma süresine bağlıdır. Solunum yoluyla vücuda giren hidrojen florür akciğerlerde sıvı birikimine neden olabilir.
Hidrojen florür cilde temas ederse cilt altına geçer ve vücudun dokularına hızlıca yayılarak hücrelerin düzgün çalışmasına engel olur.
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal düzenlemeler, çalışma ortamlarında, çalışanların bir takım kimyasal maddelere karşı maruziyetlerinin belirlenmesini gerektirmektedir. Bu amaçla işverenler tarafından bir takım ölçüm, test ve analiz çalışmalarının yapılmasını gerekmektedir. İşletmelerin faaliyet alanlarına göre, ortamda hidrojen florür ölçümlerinin de yapılması gerekmektedir. Bu ölçümler yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Ölçümler sırasında yürürlükte olan yasal düzenlemeler ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar dikkate alınır.