Kısaca LEL olarak tanımlanan kavram, İngilizce’de Lower Explosion Level ifadesinin baş harflerinden oluşmaktadır ve alt patlama sınırı anlamına gelmektedir. Çalışma ortamlarından bulunan çeşitli gazların alev alma veya patlama tehlikesi oluşturmayacak konsantrasyon sınırlarına LEL, alt patlama sınırı adı verilmektedir. Doğal olarak gazların kimyasal özelliklerine bağlı olarak herbirinin LEL değeri birbirinden farklıdır.

Yapılacak ölçümlerde hangi gazın algılanması isteniyorsa, ölçüm yapacak cihazların bu gaza göre kalibre edilmesi gerekmektedir.

Bazı gazların LEL değerleri şu şekildedir: aseton yüzde 2.5, asetilen yüzde 2.5, benzen yüzde 1.2, butan yüzde 1.9, butil alkol yüzde 1.4, dietil eter yüzde 1.9, etan yüzde 3, etil alkol yüzde 3.3, etilen yüzde 2.7, heksan yüzde 1.1, hidrojen yüzde 4, metan yüzde 5, metil alkol yüzde 6.0 ve toluen yüzde1.1.

Ülkemizde olsun yabancı ülkelerde olsun petrol, petrol ürünleri, dogal gaz, kömür madenleri, kimya ve bunlara benzer sektörlerde, çalışma ortamlarında çeşitli durumlarda örneğin sızan gazlar veya petrol buharı gibi nedenlerle, bir patlama riski ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bu durumların oluşmasını önlemek için işverenlerin mutlaka gerekli önlemleri almış olmaları yasal bir zorunluluktur. Aksi halde birçok sektörde patlamalar olmakta ve isteneyen yaralanma ve ölüm olayları ile karşılaşılmakta ve maddi hasarlar meydana gelmektedir.

Patlayıcı ortamların oluşmasını önlemek, bu mümkün olmuyorsa patlamanın etkisini en düşük seviyeye çekebilmek, bu tür kazaların önlenmesinde etkili olmaktadır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından, çalışma ortamlarında iş sağlığı ve güvenliğinin temin edilmesi ve mevcut sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluklarını düzenlemek amacı ile 2012 yılında İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkarılmıştır. Bu yasaya göre işverenler çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak zorundadır. İlke olarak işletmeler risklerden kaçınmak, kaçınması mümkün değilse riskleri analiz etmek ve bu risklerle kaynağında mücadele etmek zorundadır.

İşletmeler bu amaçla gerekli ölçüm, test ve analiz çalışmaları yapmak zorundadır. Bu çerçevede, faaliyet alanlarına göre, ortamda bulunan çeşitli gazların kimyasal özelliklerine bağlı olarak LEL gaz ölçümleri yapılmaktadır. Bu ölçümler yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Ölçümler sırasında yürürlükte olan yasal düzenlemeler ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar dikkate alınmaktadır.

Kısaca işletmeler, güvenlik açısından çalışma ortamlarının tehlike yaratmamasını sağlamak ve belirlenen kuralların uygulanmasının yanı sıra, yanma ve patlamaya neden olan, patlayıcı sınırlar ile hava ve gaz karışımını ve patlama kaynağı büyüklüklerini kontrol altında tutmak zorundadır. Esas olarak bir patlamanın olması için oksijen, yanabilir bir madde ve bir ateşleme kaynağının olması gerekir. LEL, ortam havasında bulunduğu zaman hacimsel olarak patlama meydana getirecek en düşük miktardır. Buna karşılık UEL, ortam havasında bulunduğu zaman hacimsel olarak patlama özelliğini sürdürebileceği en yüksek sınır değeridir.