Teorik olarak bakıldığı zaman partikül maddeler, havada asılı durumda yer alan ve boyutları 0,002 µm ile 500 µm arasında değişen çeşitli yoğunluklarda katı veya sıvı taneciklerine denmektedir. Sıvı partikülleri, havada duman, sis, yağ ve asit parçacıkları olarak bulunan maddelerdir. Katı partiküller ise havada bulunan toz, kül, duman kurşun, karbon ve asbest gibi maddelerdir.

Partikül boyutları çok değişkendir. Bir kısmı gözle görülecek büyüklükte olurken, bir kısmı sadece mikroskopla görülebilir. Çapları 2,5 μm ile 10 μm arasında olan partikül maddelere kaba partiküller denmektedir. Bu partiküller öğütme ve kırma işlemlerinden ve tozlardan kaynaklanır. Çapları 2.5 μm ve daha küçük partiküllere ise ince partiküller denmektedir.

Partiküllerin bir kısmı bazı zararlı kimyasal maddelerden oluşmaktadır. Örneğin kurşun, cıva ve kadmiyum gibi ağır metaller kanserojen etkiye sahiptir ve insan sağlığı için tehlikelidir. Akciğerlere ulaştğı zaman nemle birleşmekte ve aside dönüşmektedir. Özellikle ince partiküller (yani PM2.5), yoğunluklarına ve maruz kalma süresine bağlı olarak insanlarda önemli sağlık problemleri yaratmaktadır.

Solunan havada bulunan partikül maddeler, büyüklükleri ne olursa olsun çalışanların sağlığına olumsuz etkileyen çok önemli kirleticilerden biridir. Bu olumsuz etkiler, partiküllerin büyüklüğü ve maruz kalma süresi ile doğrudan ilişkilidir. PM10 partiküller, yani boyutları 2,5 μm ile 10 μm arasında olan partikül maddeler, genel olarak burun ve üst solunum yolları tarafından tutulmakta ve akciğerlere inmemektedir. Bu kaba partiküller daha çok bronşlarda birikmektedir. Ancak partiküllerin sağlık açısından önemi, fiziksel özellikleri yanında kimyasal özelliklerine da bağlıdır. Özellikle kurşun, civa ve kadmiyum gibi ağır metal partikülleri kanser yapıcı özelliklere sahiptir. Uçucu kül, kurum, benzinli veya dizel araba egzos dumanı barındıran ortamlarda uzun süre solunum yapılması son derece tehlikelidir.

Çalışma ortamlarında iş sağlığı ve güvenliğinin temin edilmesi ve mevcut sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluklarını düzenlemek amacı ile 2012 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çıkarılmıştır. Bu yasaya göre işverenler çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak zorundadır. İlke olarak işletmeler risklerden kaçınmak, kaçınması mümkün değilse riskleri analiz etmek ve bu risklerle kaynağında mücadele etmek zorundadır.

İşletmeler bu amaçla gerekli ölçüm, test ve analiz çalışmaları yapmak zorundadır. Bu çerçevede işletmeler, faaliyet alanlarına göre, ortamda bulunan kaba partiküllerin (PM10 partiküllerin) ölçümlerini yaptırmak zorundadır. Bu ölçümler yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Ölçümler sırasında yürürlükte olan yasal düzenlemeler ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar dikkate alınmaktadır. Bu standartların birkaçı şunlardır:

• TS EN 12341 Ortam havası - Askıdaki tanecikli maddenin PM10 veya PM2,5 kütle derişimlerinin tayini için standart gravimetrik ölçme yöntemi
• TS EN 14902 Ortam hava kalitesi - Askıdaki tanecikli maddelerin PM10 kesrinde Pb, Cd, As ve Ni ölçmeleri için standart metot