Alkalinite Tayini Ölçümü

Bir suyun alkalinitesi, o suyun asitleri nötürleştirme kapasitesidir. Doğal suların alkalinitesi, içindeki zayıf asit tuzlarından kaynaklanır. Bunların başında bikarbonatlar gelir. Bikarbonatlar alkalinitenin en temel şeklidir. Bunlar karbondioksitin, topraktaki baz niteliği gösteren maddeler üzerindeki faaliyeti ile sularda oluşmaktadır. Doğal sularda bikarbonatlar dışında silikatlar, boratlar ve fosfatlar gibi başka zayıf asit tuzları küçük miktarlarda bulunmaktadır.

Doğal sular bazen önemli miktarda karbonat ve hidroksit alkalinitesi içerebilir. Özellikle alglerin ürediği yüzeysel sularda bu duruma çok rastlanır. Algler suda bulunan serbest veya iyonize durumdaki karbondioksiti alırlar ve suyun pH değerini yükseltirler. Kazan suları da karbonat ve hidroksit alkalinitesi içerebilir.

Kısaca suların alkalinitesi, esas olarak zayıf asit tuzlarından ve kuvvetli bazlardan oluşmaktadır. Su artırma tesislerinde suyun alkalinitesi çok kullanılan bir özelliktir. Alkalinitesi yüksek sular genellikle tatsızdır ve insanların sağlığı açısından zararlı değildir. Doğal sularda şu üç temel madde suyun alkalinitesini oluşturur: hidroksitler, karbonatlar ve bikarbonatlar.

Yetkili laboratuvarlar tarafından, su ve atıksu ölçümleri kapsamında alkalinite ölçümleri de yapılmaktadır ve esas olarak alkalinite tayininde fenolftalein ve metiloranj indikatörleri kullanılmaktadır. Su, hidroksit veya karbonat içeriyorsa fenolftalein indikatörü ile pembe renk verir, asit varsa renksizleşir. Metiloranj indikatörü ise suda üç alkaliniteden biri bulunduğu zaman sarı renk verir, asit varsa kırmızıya döner.

Normal karbonat alkalinitesi, bikarbonat veya hidroksit veya alkalinitelerinden birisi ile birlikte olabilir, ancak hidroksit ve bikarbonat alkalinitesi birarada bulunmaz.

Alkalinite ölçümleri, çevre mühendisleri tarafından şu çalışmalarda sıkça kullanılmaktadır:

• İçme ve atıksuların kimyasal pıhtılaştırma çalışmalarında
• Kireç ve soda/kireç yöntemleri ile suların yumuşatılması işlemlerinde gerekli kimyasal madde miktarları hesaplanırken
• Korozyon kontrolü çalışmalarında
• Atıksuların tamponlama kapasitelerini değerlendirmek için

Laboratuvarlar çalışmaları sırasında, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde faaliyet göstermektedir.