Çevre kirlenmesi açısından azot ve azotlu bileşikler önemli bir tehlike yaratmaktadır. Laboratuvarlarda yapılan analiz çalışmaları ile içme ve kullanma suları, yüzeysel sular ve kirlenmiş su kütlelerinin içinde bulunan birçok organik ve inorganik azotlu bileşikler tayin edilmekte ve suyun kalitesi hakkında emin olunmaktadır. Örneğin suda rastlanacak amonyak, bu suya kısa bir süre önce dışkı bulaştığını gösterir. Sularda bulunan azot bileşikleri, azalan oksidasyon kademesine bağlı olarak şu şekilde sıralanabilir: nitrat azotu, nitrit azotu, amonyak azotu ve organik azot. Ayrıca azot gazı da bu sıralamaya katılabilir.

Kjeldahl azotu, amonyak azotu ile organik azot toplamını ifade etmektedir. Yöntemin esası, sülfürik asit, potasyum sülfat ve bakır sülfat katalizörlerinin yardımı ile birçok organik maddenin amino azotunun amonyuma dönüşmesi işlemidir. Serbest amonyak da amonyuma dönüşebilir.

Yetkili laboratuvarlarda gerçekleştirilen Kjeldahl azot tayini işleminin temelinde, suyun içinde bulunan organik maddeleri kuvvetli oksitleyici koşullarda parçalama işlemine tabi tutmak ve amonyak azotuna dönüştürmek işlemi bulunmaktadır. Sonuçta bu işlem ile hem suyun içinde bulunan amonyak, hem de amonyağa dönüştürülen organik azot birlikte ölçülmüş olmaktadır.

Kjeldahl, Danimarkalı ve bir kimyagerdir. Kjeldahl, bir takım laboratuvar teknikleri kullanarak belli organik bileşiklerin içinde bulunan azot ve amonyak azotu miktarlarını tespit emeye yarayan bir yöntem geliştirmiştir. Kjeldahl yöntemi bugün de atıksulardaki organik azot miktarını belirlemek amacı ile kullanılmaktadır.

Amonyak azotu konsantrasyonu, yüzey ve yeraltı sularında litrede 10 miligram, atıksularda ise 30 miligrama kadar bulunabilmektedir. Organik azot ile amonyak azotu, çeşitli analizler ile birlikte ölçülmekte ve sonuçlar toplam Kjeldahl azotu olarak nitelendirilmektedir. Toplam oksitlenmiş azot değeri, nitrat ve nitrit değerlerin toplamıdır.

 

Su ve atıksu ölçümleri kapsamında laboratuvarlarda Kjeldahl azotu ölçümleri de yapılmaktadır.