Sularda ve atıksularda askıda veya çözünmüş haldeki maddelerin hepsine katı maddeler denmektedir. Bu suların buharlaştırma işleminden ve 103 derece fırında kurutulmasından sonra geriye kalan maddelerin tümü katı maddelerdir.

Yeraltı suları katı madde bakımından genelde çok temizdir ve içlerinde fazla katı madde bulundurmazlar. Çünkü bu sular yeraltına inerken, toprak doğal bir filtre gibi davranır. Bu nedenle yeraltı sularının kullanılması durumunda katı madde konsantrasyonu düşüktür ve bu suları katı maddeden arındırma sorunu yoktur. Ancak nehirler, akarsular, göller ve denizler oldukça fazla katı madde ile yüklüdür ve bu tür yüzey sularının kullanılması durumunda, su içindeki katı maddelerin arındırılması gerekmektedir.

Yetkili laboratuvarlarda gerçekleştirilen ölçüm çalışmalarında üç çeşit katı madde ölçümü yapılmaktadır:

• Toplam katı madde ölçümlerinde, iyi karıştırılan su numunesi bir kapsül içinde buharlaştırılır ve 103 derece sabit bir ağırlık elde edilene kadar kurutulur. Boş kapsüldeki ağırlık artışı, yani buharlaştırma kalıntısının miktarı, toplam katı madde miktarıdır.
• Askıda katı madde miktarını tesbit etmek için, sabit tartıma getirilmiş standart bir cam elyaf, filtre edilir ve kalıntının ağırlığı ölçülür. Ölçüm sırasında askıda katı maddeler filtreyi tıkar ve süzme süresini uzatırsa, bu durumda toplam askıda katı madde miktarı, toplam katı ve toplam çözünmüş madde arasındaki farktır.
• Uçucu askıda katı madde miktarını ölçmek içinse, askıda katı madde ölçümü için elde edilen filtre kalıntısı bu defa 550 derecede kül fırınında yakılır. Bu sırada ortaya çıkan ağırlık kaybı sonunda kalan katı madde miktarı uçucu askıda katı madde miktarıdır. Bu değer, sanayi atıksularında bulunan organik madde miktarı hakkında fikir verir ve atıksu arıtma tesislerinin denetlenmesinde yararlıdır.

 

Akredite olmuş laboratuvarlar tarafından, su ve atıksu ölçümleri kapsamında toplam katı madde miktarları da tayin edilmektedir.