Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH) Tayini

Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH) Tayini
Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH) Tayini

Organik bileşikler eksik yandıkları takdirde, ortaya zehirleyici ve kanser yapıcı özelliklere sahip ve yine organik yapıda olan yeni bileşikler çıkar. Bu bileşiklere polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH) denmektedir. Bu bileşiklerin en tehlikeli özellikleri, su, hava, gıdalar ve sigara dumanı ile insan vücuduna girmeleri ve insanın DNA’sında mutasyona neden olmalarıdır.

Yapılan ölçümler ve analizlerin sonuçlarına göre günümüzde polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) bileşiklerinin sayısı yüzün üzerindedir. Ancak bunlar içinde insanlarda kanser yapan ve zehirleyen 16 PAH bileşiği belirlenmiş ve bunlar kirleticiler arasında kabul edilmiştir.

Bugün kanser en tehlikeli hastalıklarından biridir ve kanserin oluşmasında çevresel faktörlerin etkisi olduğu bilinen bir gerçektir. İnsanlar sürekli olarak kirli havayı solumak zorunda kalmakta ya da kirlenmiş su veya gıdaları tüketmektedir. Sanayi atıkları, tarım ilaçları, sigara dumanı ve sanayi tesislerinin bacalarından çıkan gazlar çevreyi sürekli kirletmektedir. Bunların içinde bulunan kimyasallar, pestisitler, metaller ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar insan sağlığına ve çevreye zarar ermektedir. Çok düşük miktarlarda bile maruz kalındığında zehirleme ve kanser etkisi olduğu için polisiklik aromatik hidrokarbonlar dahil bütün bu maddelerin kontrol altında tutulması gerekmektedir. Bu maddelerin toprak, hava, su ve gıdalarda kabul edilebilir en yüksek miktarları ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından tespit edilmiştir.

Polisiklik aromatik hidrokarbonlar doğal yollardan orman yangınları veya volkanik patlamalarla ya da insan kaynaklı olarak sanayi tesisleri, motorlu taşıtlar ve sigara ile oluşmaktadır. Çöp yakma tesisleri, çimento fabrikaları, petrol rafinerileri, asfalt üretimi, demir çelik üretimi gibi işletmelerde organik bileşiklerin eksik yanması sonucu oluşmaktadır. Bunların molekül ağırlıkları arttıkça sudaki çözünürlükleri azalmakta, ancak zararlı etkileri artmaktadır.

 

Laboratuvarlar toprak ve arıtma çamuru ölçümleri kapsamında PAH ölçümleri de yapmaktadır. Bu ölçümlerde EPA 8270 ve EPA 3540C yöntemlerine uyulmaktadır.