Yüksek gerilim hatlarında meydana gelen arızaların en önemli nedenlerinden biri, izolatörlerin yüzeyinden kaçak akım akmasını sağlayan ve yüzeysel atlama oluşturan kirlenmelerdir. Bu kirlenme yüzünden enerji kesintileri ve ekonomik kayıplar yaşanmaktadır. Yüzeysel kirlenme yüzünden meydana gelen atlama, çok çabuk gelişen karmaşık bir olaydır. Bu yüzeysel atlamalar, kirli izolatörlerin yüzeyinde deşarjlar meydana getirir.

Türk Standartları Enstitüsü tarafından yayınlanan TS IEC 60989 standardında yüzeysel kaçak yolu uzunluğu şu şekilde tanımlanmıştır: iki iletken bölüm arasında yer alan yalıtım malzemesinin yüzeyi boyunca ölçülen en kısa mesafedir (TS IEC 60989 Transformatörler - Ayırma transformatörleri, ototransformatörler, ayarlanabilen transformatörler ve reaktörler).

TS EN IEC 60079-7 standardına göre de katı yalıtkanların yüzeysel kaçak yolu testi yapılmaktadır. Bu standarda göre yüzeysel kaçaklar, elektrolitik kirlenme ve elektrik gücünün zorlamasının birleşik etkisi sonucu bir katı yalıtım malzemesinin içinde veya yüzeyinde meydana gelen ve iletken yollarda gelişen bir oluşumdur. İletken bölümler arasında bu şekilde oluşan yüzeysel kaçaklardan kaynaklanan yalıtım problemlerine de yüzeysel kaçak arızası denmektedir. Test numunesi üst yüzeyine, iki elektrot kullanılarak elektriksel bir zorlama uygulanır. Bu test sonucunda sürekli olmayan bir aleve izin verilir, ancak aleve neden olmayacak malzemeler önerilir.

Elektriksel güvenlik testleri çerçevesinde yüzeysel kaçağa karşı koruma testleri yapacak laboratuvarların, TS EN ISO/IEC 17025 Kalibrasyon ve Deney Laboratuvarları için Temel Şartlar Standardı’na uygun olarak akredite olması ya da onaylanmış kuruluş tarafından bu standarda göre yeterliliği onaylanmış olması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra testlerin hızlı, güvenilir ve kaliteli olması açısından bu laboratuvarlar, bir yandan son teknoloji ürünü test cihazlarını kullanmak, bir yandan da kadrolarında eğitimli ve deneyimli mühendisler bulundurmak zorundadırlar.