Teneke Ambalajlarda Kutu İçi Gözenek Kontrolü (Kapak ve Gövdede Herbiri İçin)
Özellikle konserve üretiminde, teneke kutuyu korozyona karşı tam olarak korumak mümkün olmadığı için, kalay tabakasının organik bir madde ile kaplanması gerekmektedir. Bu organik maddelere lak adı verilmektedir. Uygulanan lak tabakası, teneke kutu yüzeyindeki metallerin, kutu içindeki gıda maddeleri ile temasa geçmesini engellemektedir. Bu durumda, gıda maddelerine metal bulaşmalarının önüne geçilmektedir. Metal bulaşmaları, gıda maddesinin renk ve lezzetinde bozulmalara neden olmaktadır.
Metal kutuların iç yüzeyleri genelde içine konulan gıda maddelerinde bulunan asit veya başka bir nedenle kimyasal reaksiyona girmektedir. Gıda maddelerinde renk, koku ve lezzet değişimleri bu reaksiyonlar sonucunda olmaktadır.
Yüzey kaplama işlemleri daha önce, kutunun yapılacağı teneke sıcak daldırma yöntemi ile kalay kaplanarak yapılırdı. Bu yöntemde tenekenin iki yüzeyinin kaplanması, kutuya metrekarede 24-34 gram arasında ağırlık kazandırmaktadır. Elektrolitik yöntem bulunduktan sonra bu sıcak daldırma yöntemi artık terkedilmiştir. Bu yöntem ile eşit kalınlıkta ve kalitede bir kaplama elde edilmektedir. Ancak kalay ile kaplamada yüzeyde çok küçük gözenekler kalmaktadır. İşte lak ile kaplama ile bu gözenekleri de kapattığı için teneke kutularda korozyonun tam olarak önüne geçilmiş olmaktadır.
Gelişmiş laboratuvarlarda ambalaj analizleri kapsamında, teneke kutuların kapak ve gövdelerinin her biri için kutu içi gözenek kontrolleri yapılmaktadır. Bu analizler sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır. Bu konuda başvurulan standart şudur:
- TS 13718 Teneke kutular
Bu standart, elektrolitik kalay yapılmış, gerektiğinde içindeki gıda maddesine uygun lak ile kaplanmış, genel kullanım amaçlı olan ama en çok gıda amaçlı kullanılan, teneke kutuların tanımlama, sınıflandırma, özellikler, kontrol ve test yönemlerini ve piyasaya sunum şekillerini kapsamaktadır.