Diarrhetic Shellfish Poison Grubu (DSP) YTX’ler (Sülfatlandırılmış Bileşikler) (LC-MS/MS)
Diarrhetic Shellfish Poison Grubu (DSP), diare edici, yani ishale neden olan kabuklu deniz hayvanları zehirleri olarak tanımlanmaktadır. Bu zehirlenmeye neden olan toksinlerin içeriğinde okadaik asit grup toksinleri ve dinophysis türleri tarafından üretilen pektenotoksin yanı sıra prorocentrum alg türleri tarafından üretilen yessotoksin de bulunmaktadır. Bu toksinler insanlarda ishal, bulantı, kusma, karın ağrısı ve kasılmalara neden olmaktadır.
Gıda güvenliği konusunda son yıllarda Avrupa Birliği’nde birçok yasal düzenleme yapılmıştır. 2008 yılında, 178/2002/EC sayılı gıda yasası esas olmak üzere şu direktifleri biraraya getiren hijyen paketi kabul edilmiş ve uygulamaya konulmuştur:
· 852/2004/EC sayılı gıdaların hijyenine yönelik direktif
· 853/2004/EC sayılı hayvansal kökenli gıda ürünlerinin hijyeni ile ilgili direktif
· 854/2004/EC sayılı insanların tüketimine uygun hayvansal kökenli gıda ürünlerinin resmi kontrollerinin yapılmasına yönelik direktif
· 882/2004/EC sayılı yem ve gıda yasası, hayvan sağlığı ve hayvan refahı kurallarına uygunluğun doğrulanmasına yönelik direktif
Bilindiği gibi gıda kaynaklı risklerin birçoğu hayvansal gıdalardadır. Sözü edilen direktifler, hayvansal gıdaların işlenmesine ve tüketicilere sunulmasına yönelik hijyen konuları ile hayvan hastalıklarının kontrol altına alınmasını kapsamaktadır.
Yakın bir zamanda, gıdaların hijyenine ilişkin özel kurallarını ortaya koyan 853/2004 sayılı direktifte yapılan değişiklik ile, canlı çift kabuklu deniz hayvanlarında bulunmasına izin verilen yessotoksin miktarının 1 mg/kg olan üst limiti, 3.75 mg/kg’a yükseltilmiştir.
Gelişmiş laboratuvarlarda biyotoksin analizleri çerçevesinde, LC-MS/MS yöntemi ile Diarrhetic Shellfish Poison Grubu (DSP) zehirlenme analizleri arasında YTX’ler (sülfatlandırılmış bileşikler) için analizler de yapılmaktadır. Esas olarak bu kapsamda yapılan analizler şu çalışmalara odaklanmaktadır:
- Diarrhetic Shellfish Poison Grubu (DSP) - Yesso Toksin (YTX)
- Diarrhetic Shellfish Poison Grubu (DSP) - Homo Yesso Toksin (hYTX)
Bu analizlerde, dikkate alınan standart şudur:
- TS EN 16204 Gıda maddeleri - LC-MS/MS ile kabuklu deniz ürünleri ve kabuklu deniz ürünleri lipofilik alg toksinlerinin belirlenmesi (okadaik asit grubu toksinler, yessotoxins, azaspiracids, pectonotoksinler)