Çökebilen Katı Madde Tayini
İşin aslına bakılırsa, toplam askıda katı madde dendiği zaman, su örneği içinde bulunan çökebilen ve çökemeyen katı maddelerin toplamı ifade edilmektedir. Bu çökebilen ve çökemeyen katı maddeler, belli bir miktarı geçtikten sonra suyun fiziksel olarak kirlenmesine neden olmaktadır.
Çözünmüş ve çözünmemiş katı maddeleri tespit etmek amacı ile filtrelenmiş ve filtrelenmemiş örnekler kullanılır. Sularda çözünmüş katı maddeler genel olarak organik maddeler ve anorganik tuzlardan meydana gelir. Bunlar suyun içinde askıda veya kolloidal durumdadır. Bazı çözeltiler homojen bir çözelti olarak görülür ancak çok hassas bir mikroskop ile bakılırsa, heterojen yapıdadırlar. Bu çeşit çözeltilere kolloidal çözeltiler denmektedir.
Çözünmemiş katı maddeler iki çeşittir. Bir kısmı çökelemeyen, ince, askıda katı maddelerdir. Bir kısmı ise kendi ağırlıkları ile çökelebilir özelliktedir. Kısaca yer çekimi gücü ile sudan daha ağır olan katı maddeler dibe çöker. Atıksularda çökelebilen katı maddelerin ölçümleri yapılarak ne hacimde çökeltme ünitesine ihtiyaç olduğu belirlenmektedir.
Askıda katı maddeler nehirlerin kirliliğini kontrol ederken, çökelebilir katı maddeler olarak dikkate alınırlar. Bu maddeler zamanla çökelerek biyolojik ve kimyasal birikintilere yol açarlar.
Gıda analizleri kapsamında yapılan fiziksel analizler arasında çökebilen katı madde tayini analizleri de bulunmaktadır. Bu analizler yerli ve yabancı akreditasyon kuruluşlarından yetki alan laboratuvarlarda yapılır.
Bu laboratuvarlar, genel olarak kabul gören test yöntemlerine ve test kriterlerine uyarak bu analizleri yapmaktadır. Bir yandan da bilimsel araştırmaları takip etmektedir. Çökebilen katı madde tayini analizleri yapılırken şu standart esas alınmaktadır:
- SM 2540 F Tespit edilebilir katı maddeler
Bu standart, evsel ve endüstriyel atıksuları, yüzey suları ve tuzlu sular içinde bulunan çökebilir askıda katı madde miktarını tespit etmeye yöneliktir.