Gıda ürünlerde rutubet veya nem miktarını tespit etmek için en fazla kullanılan yöntemler etüv ile kurutma yöntemi, infrared ile kurutma yöntemi ve damıtma yöntemidir (uçucu yağ içeren maddeler için).

Ancak örneğin baharatlar gibi bir takım maddeler, etüv ile kurutma veya infrared ile kurutma yöntemlerinde sadece su kaybetmemekte aynı zamanda kendi ağırlıklarından da bir miktar kaybetmektedir. Bu nedenle içeriğinde uçucu yağ bulunan gıda ürünlerinde daha çok damıtma yöntemi ile rutubet tayini yöntemi kullanılmaktadır.

Ancak yine de bütün baharatlar için damıtma yönteminin uygun olduğu düşünülemez. Örneğin kırmız biber içinde renk verici bazı katkı maddeleri bulunmaktadır ve bu maddeler damıtma sırasında karamelize olabilmektedir. Bu durumda oluşan ağırlık kaybı tamamen rutubet yüzünden olmayacağı için sonuçlar yanıltıcı olabilir.

Nem ve uçucu madde miktarını doğru tespit edebilmek için, analiz edilecek gıda maddeleri, 105 derece sıcaklıkta ısıtılır ve rutubet ve uçucu maddelerin tamamen gıdadan uzaklaşması sağlanır. Arkasından ağırlık ölçümleri yapılarak nem ve uçucu madde kaybı hesaplanır.

Su ve rutubet gıdadan uzaklaştırıldıktan sonra geriye kalan kısım kuru maddedir. Rytubet ölçümleri özellikle gıda ürünlerinin raf ömrü açısından önemli olmaktadır. Raf ömrü, gıda ürünleri uygun depolama koşullarında saklandığı takdirde, duyusal, kimyasal ve fiziksel özelliklerini, besin değerlerini koruyabildiği süredir. Bu özellikler aynı zamanda gıda ürünlerinin sağlıklı ve kaliteli olduğunu göstermesi açısından da önemlidir.

Gıdalarda rutubet (nem) tayini analizleri, yetkili laboratuvarlarda fiziksel analizler kapsamında yapılmaktadır. Bu testler sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara uyulmaktadır. Aynı zamanda bütün dünyada genel kabul gören test yöntemlerine ve test kriterlerine uyulmakta ve bu şekilde tarafsız ve güvenilir sonuçlar elde edilmektedir.