Suda Çözünebilen Katı Madde (Briks) Tayini
Gıda sektöründe, toplam kuru maddenin suda çözünen kısmına farklı isimler verilmektedir. Aynı anlama gelen bu isimler, suda çözünür kuru madde, briks veya refraktometre değeri olarak ifade edilmektedir. Suda çözünebilen kuru maddelerin başında fruktoz ve glukoz gibi şekerler gelmektedir. Bunun yanı sıra sitrik asit, malik asit ya da tartarik asit gibi bir takım organik asitler de suda çözünebilen kuru maddeler arasındadır.
Suda çözünebilen katı madde tayini çalışmaları en fazla sebze ve meyveler, salam ve sosis gibi et ürünleri ve peynir ve tereyağı gibi süt türevleri için yapılmaktadır. Bu sayılan gıda ürünlerinde nem miktarı oldukça yüksektir. Ayrıca meyve suyu ve alkollü içecekler gibi sıvı gıda ürünlerinde de suda çözünebilen katı madde tayini yapılmaktadır.
Suda çözünebilen kuru madde tayini ile, çeşitli üretim aşamalarında ve kalite kontrol çalışmalarında önemli bir değer elde edilmektedir. Bunun dışında, meyvelerin olgunluk ve hasat zamanını tespit etmek için ya da meyve suyu, konsantre, konserve veya salça işleme süreçlerinde üretimin sürekli kontrol altında tutulması için suda çözünebilen kuru madde tayini çalışmaları önemli olmaktadır.
Suda çözünebilen katı madde tayininde, ya da briks yönteminde, refraktometre, areometre (briks hidrometresi) veya kurutma dolabı gibi çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunların içinde pratik olduğu için daha çok refraktometre kullanılmaktadır. Refraktometre skalasında okunan, çözünebilen kuru madde yüzdesine briks değeri denmektedir.
Yetkili laboratuvarlarda fiziksel analizler çerçevesinde, suda çözünebilen katı madde tayini (briks) tayini çalışmaları da yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara uyulmaktadır. Aynı zamanda bütün dünyada genel kabul gören test yöntemlerine ve test kriterlerine uyulmaktadır. Bu sayede güvenilir ve tarafsız sonuçlar elde edilmektedir.