Sodyum karbonat, bir sodyum türevidir. Genelde kireç önleyicilerin, deterjanların ve çamaşır beyazlatıcıların ürün bileşiminde kullanılmaktadır. Oysa sodyum karbonat oranı yüksek olursa çamaşırları yıpratır. Çamaşır makinelerinde ise kireç önleyici özelliği yoktur. Üstelik makinelerin arızalanmasına sebep olmaktadır. Bazik bir tuz olan sodyum karbonat, doğada renksiz, şeffaf ve beyazımsı renkte bulunmaktadır. Suda kolayca çözünebilir. Aslında halk arasında soda olarak bilinen madde sodyum karbonat değildir. Çok eskiden soda, çamaşırlar kazanlarda kaynatılırken suya katılırdı, ya da merdaneli çamaşır makinelerinde kullanılırdı. Bu soda kristal yapıda, limon tuzu benzeri bir üründür. Soda, sodyum karbonattan imal edien ancak su ile seyreltilmiş bir maddedir.

Asitte çözünmeyen madde analizleri genelde yemeklik tuzlarda yapılmaktadır. Yemeklik tuzların analizleri TS 933 standardına uygun şekilde gerçekleştirilir. Analizlerde esas oalrak gravimetrik yöntem uygulanmaktadır. Analizin esasını, yemeklik tuz örneğinin, yüzde 10’luk hidroklorik asit içinde çözülmesi, süzülmesi ve çözünmeden kalan kalıntının kurutularak tartılması teşkil etmektedir. Asitte çözünmeyen madde oranı, kütlece yüzde olarak belli bir formül kullanılarak hesaplanmaktadır.

2013 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Türk Gıda Kodeksi Tuz Tebliği (Tebliğ no: 2013/48). Bu tebliğ, gıda olarak tüketilmeye uygun şekilde işlenmiş tuzun ve yeraltı kaynak tuzlarının, uygun tekniklerle ve hijyenik koşullarda üretilmesini, hazırlanmasını, işlenmesini, muhafaza edilmesini, depolanmasını, taşınmasını ve pazarlanmasını sağlamak amacı ile ürün özelliklerini tespit etmek amacı ile çıkarılmıştır. Sözü edilen tebliğ, ambalajlı olarak tüketime sunulmuş olan işlenmiş tuzları ve yeraltı kaynak tuzlarını kapsamaktadır.

 

Laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında sodyum karbonat cinsinden asitte çözünmeyen madde tayini de yapılmaktadır. Çalışmalar sırasında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından hazırlanan standartlara ve yukarıda sözü geçen tebliğ esaslarına uyulmaktadır.