Bitkisel Ürün Bileşimlerinde Tek veya Karışım Halinde Bulunan Aktif Farmasötik Bileşenlerin Tayini (Q-TOF/MS)
Bugün modern tıbbın temelini aktif farmasötik bileşenler oluşturmaktadır. Gelişmekte olan ve uygulanan etkin ve yenilikçi tedavi yöntemlerinin bir çoğunun temelinde aktif farmasötik bileşenler bulunmaktadır.
İnsanlık tarihi boyunca tıbbi bitkiler, hastalıkları tedavi etmek ve hastalıklara karşı korunmak amacı ile kullanılmıştır. Ancak son yıllarda bütün dünyada doğal yaşam anlayışı güç kazanmakta ve yaşlanmayı geciktirme ve daha uzun ve sağlıklı yaşama eğilimleri artmaktadır. Bu paralelde tıbbi bitkisel ürünler ve bunlardan hazırlanan gıda destekleri, bitkisel ilaçlar ve tıbbi çayların kullanımında büyük bir artış olmaktadır.
Tıbbi bitkisel ürünlere olan bu yöneliş, bu ürünlerin daha ayrıntılı incelenmesi ihtiyacını doğurmuş ve bu konu eczacılık alanında önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Bu ürünlerin kullanımındaki yaygınlık beraberinde toplum sağlığı problemlerini de getirmektedir. Genel kanı olan, bitkisel ürünler doğal olduğu için zararsızdır görüşü, aslında yanlış bir görüştür. Doğal ve bitkisel ürünlere yönelik bu büyük ilgi karşısında, ilaç ve sağlık konusunda yetkinliği olmayan, gerekli eğitim ve deneyime sahip olmayan kişi ve kuruluşlar, piyasaya sorumsuzca bir takım bitkisel ürünler sunmaktadır. Ülkemizde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından takviye edici gıda olarak ruhsat verilen, ancak bitkisel tedavi ürünü olarak piyasaya sürülen çok sayıda ürün bulunmaktadır. Bu ürünler denetlenmediği için ve içerikleri tam kontrol edilmediği için ölümlere kadar varacak şekilde insan sağlığını tehdit etmektedir.
Laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında bitkisel ürün bileşimlerinde tek veya karışım halinde bulunan aktif farmasötik bileşenlerin tayini çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında genel olarak Q-TOF/MS yöntemine başvurulmaktadır. Bu yöntemde sıvı kromatografisi ile ayırma ve kütle spektrumu ile kalitatif ve kantitatif olarak madde tayini yapılmaktadır. Aynı zamanda çalışmalar sırasında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlar esas alınmaktadır.