Element (ICP-OES ve ICP-MS) Tayini
Su analiz laboratuvarlarında element analizlerinde kullanılan tekniklerden biri ICP-MS tekniğidir. Bu teknik inorganik elementlerin analiz edilmesine yöneliktir. Bu teknik, indüktif eşleşmiş plazma (ICP) ve kütle spektrometresinin (MS) bileşiminden meydana gelen analitik bir tekniktir.
ICP (Inductively Coupled Plasma, indüktif eşleşmiş plazma), yüksek sıcaklık iyon kaynağıdır ve örneği parçalar, atomlarına ayırır ve iyonize eder. MS (Mass Spectrometer, kütle spektrometresi) ise bir kütle analizörüdür ve bütün elementleri eşzamanlı olarak ayırır, iyonlar kütle dedektör ile eşzamanlı olarak ölçülür, düşük ppm seviyesinden (milyonda bir) yüksek ppm seviyelerine kadar analiz imkanı verir. Analiz sırasında örnekteki elementler ICP’de iyonlaştırılır ve MS’e gönderilir. Burada kütle ve yük oranlarına göre ayrılıp ölçülür.
Kimyasal elementler izotoplardan oluşmaktadır. Örneğin kalsiyum elementinin altı farklı izotopu bulunmaktadır. ICP-MS ile, ilgili elementin teknik olarak en uygun izotopunun derişimi ölçülmekte ve toplam element derişimi bu izotopun fazlalık oranı normalize edilerek tespit edilmektedir. Bu yöntemde analiz süreci hızlı ve maliyeti düşüktür.
ICP-OES tekniği ise, indüktif eşleşmiş plazma (ICP) ve Optik Emisyon Spektrometresi (OES) bileşiminden meydana gelen analitik bir başka tekniktir. Genel olarak birleştirilmiş ağır metallerin tayini için kullanılmaktadır.
Bu teknik elektromanyetik indüksiyon ile 10 bin K sıcaklığa çıkarılan argon plazması tarafından örneğin uyarılmasını ve örnekte bulunan elementlerin yaydıkları spesifik dalga boylarına göre tespit edilmesini kapsamaktadır. Bu teknik ile sediman, toprak kayaç, sanayi atıkları, anot çamuru, alüminyum ve magnezyum anot, cevher ve ön işlemden geçirilmiş zenginleşme ürünlerinde çok sayıda elementin analizleri yapılmaktadır.
Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal testler çerçevesinde elementlerin ICP-OES ve ICP-MS tekniklerine uygun şekilde tayinleri de yapılmaktadır. Bu çalışmalarda yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uyulmaktadır.