Ksantofil Tayini (HPLC)
Karotenoidler, bitkilerde ve yosunlar, bazı mantarlar ve bazı bakteriler gibi fotosentetik mikroorganizmalarda bulunan biyolojik pigmentlerdir. Altı yüzün üzerinde karotenoid çeşidi bulunmaktadır. Esas olarak karotenoidler iki sınıfa ayrılmaktadır: ksantofiller ve karotenler. Ksantofiller, karotenlerin oksi ve hidroksi türevleridir. Başlıca örneği luteindir. Yumurta sarısının renginde luteinin katkısı yaklaşık yüzde 70’tir. Tavuğun derisine sarı rengi veren de ksantofillerdir. Aynı zamanda makarnalık buğdayda parlak sarı renk, ksantofil grubundan lutein pigmenti tarafından oluşturulmaktadır.
Karotenoidlerden özellikle ksantofiller, kümes hayvanları yemlerinde en fazla bulunan renk pigmentleridir. Deri renginin oluşumunda yemdeki ksantofillerin önemli rolü vardır. Kümes hayvanları karotenoidleri sentezleyemezler. Bu nedenle bu maddelerin dışardan doğal yollardan veya sentetik olarak verilmesi gerekmektedir. Yumurta tavukları ve etlik piliçlerin yemlerine doğal veya sentetik renk maddeleri ilave edilmektedir. Doğal ksantofiller içeren bitkiler arasında yonca, kırmızı biber, kadife çiçeği ve algler bulunmaktadır. Mısırda da, yüksek miktarda ksantofil içeren doğal renk verici bileşikler bulunmaktadır. Kümes hayvanlarının yemlerine sentetik olarak renk maddeleri ilave edilecekse, önemli olan kırmızı ve sarı rengi sağlayan renk maddelerinin, yem içinde doğru oranlarda bulunmasıdır.
Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında hayvan yemlerinde Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) cihazı kullanılarak ksantofil tayini çalışmaları yapılmaktadır. Çok duyarlı bir yöntem olan HPLC yöntemi, uçucu olmayan veya sıcaklıkta kolayca bozunabilen bileşiklerin ayrılmasında son derece hassas sonuçlar vermektedir. Bu çalışmalarda dikkate alınan standartlardan birkaçı şunlardır:
- TS 6078 Hayvan yemleri - Karoten ve ksantofil tayini
- TSE CEN/TS 16233-1 Gıda maddeleri - Balık etinde HPLC metoduyla ksantofil tayini - Bölüm 1 Astaksantin ve kantaksantin tayini
- TSE CEN/TS 16233-2 Gıda Maddeleri - Balık etinde HPLC metoduyla ksantofil tayini - Bölüm 2: Astaksantinin enantiyomer oranının belirlenmesi