Laboratuvarlarda geçekleştirilen alkalilik analizlerinde, suda çözünen külde alkalilik değeri tespit edilirken, 100 gram öğütülmüş test örneği için gerekli hidroklorik asit miktarı ya da öğütülmüş test örneğinde potasyum hidroksitin (KOH) ağırlık yüzdesi hesaplanmaktadır. Bu çalışma ile test edilen gıda ürününde alkali karbonatların bulunup bulunmadığı, yani gıdaya yabancı maddelerin katılıp katılmadığı tespit edilmiş olmaktadır.

Suda çözünen külde alkalilik miktarını tayin edebilmek için önce o gıda maddesinde toplam kül miktarı, suda çözünen kül miktarı ve suda çözünmeyen kül miktarı tespit edilmelidir. Bu sayede suda çözünen kül ve suda çözünmeyen kül analizlerinde elde edilen süzüntü kullanılarak alkalilik tayini yapılmaktadır.

Toplam külün suda çözünen kısmı tayin edilirken, elde edilen süzüntü metiloranj indikatörü kullanılarak hidroklorik asit çözeltisi ile titrasyona tabi durulmaktadır.

Külde alkalilik tayini iki şekilde yapılmaktadır. Önce suda çözünen külün alkaliliği, 100 gram öğütülmüş test örneği (kuru madde esası üzerinden) hesaplanır. Sonra öğütülmüş örnekte, kuru madde esası üzerinden, suda çözünen külün alkaliliği, potasyum hidroksitin (KOH) ağırlık olarak yüzdesi hesaplanır. Arkasından her iki hesaplamanın aritmetik ortalaması alınır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından çıkarılan Türk Gıda Kodeksi Çay Tebliği’ne göre (Tebliğ No: 2015/30), potasyum hidroksit (KOH) cinsinden suda çözünen külde alkalilik miktarı en az yüzde 1,5 en fazla yüzde 3 olmak zorundadır. Bu tebliğ siyah çay, yeşil çay, aroma katılmış siyah ve yeşil çayların üretim ve işlenme özelliklerini belirlemektedir.

Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında potasyum hidroksit (KOH) cinsinden suda çözünen külde alkalilik tayini çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda, sözü edilen tebliğde yer alan hükümler esas alınmakta, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve dünya genelinde kabul gören test yöntemlerine uyulmaktadır.