Yüzey sularında bulunan nitrat, eğer amonyak ve nitrit kaynaklı ise mutlaka önlem almak gerekmektedir. Bu tür nitratler, sudadaki kirlenmeyi ifade etmektedir. Nitratler, eğer yüksek miktarda organik maddeler ile birarada bulunursa, bu durum büyük kirlenmelere yol açabilir.

İçme sularında bulunan nitrat konsantrasyonları, 4-5 mg/l seviyesini geçiyorsa, bu durum insan sağlığı için tehlike yaratmaktadır. Yüksek nitrat (NO3) konsantrasyonları, yetişkin insanlarda sindirim, bağırsak ve idrar sistemlerinde iltihaplanmalara yol açmaktadır. Bu konsantrasyon, altı aydan küçük bebeklerde mide asitleri oluşturmaktadır. Nitrat zehirleme düzeyi, balıklar ve diğer su hayvanlarında 3-13 mg/l arasındadır. Bu değerin üzerinde, balık ve diğer canlılar zarar görmektedir.

Sularda nitrat tayini için farklı yöntemler kullanılmaktadır. Bunlardan biri Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) cihazı kullanmaktır. Bu yöntem oldukça duyarlı bir yöntemdir ve uçucu olmayan veya sıcaklıkta kolayca bozunabilen bileşiklerin ayrılması işleminde hassas sonuçlar vermektedir.

Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal testler arasında HPLC yöntemi ile sularda nitrat miktarı tayini çalışmaları yapılmaktadır. Bu analizlerde yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve dünyada kabul gören analiz yöntemlerine ve test kriterlerine uyulmakta ve laboratuvarlarda güvenilir ve tarafsız bir hizmet verilmektedir. Bu analizlerde dikkate alınan birkaç standart şunlardır:

• TS 6183 Meyve, sebze ve mamulleri - Nitrit ve nitrat tayini - Moleküler absorpsiyon spektrometrik metot
• TS EN 12014-1 Gıda maddeleri - Nitrat ve/veya nitrit muhtevası tayini - Bölüm 1: Genel kurallar
• TS EN 12014-2 Gıda maddeleri - Nitrat ve/veya nitrit muhtevası tayini - Bölüm 2: Sebze ve sebze ürünlerinde nitrat muhtevasının HPLC / IC metodu ile tayini
• TS EN 12014-5 Gıda maddeleri - Nitrat ve/veya nitrit muhtevası tayini - Bölüm 5: Sebze ihtiva eden bebek ve çocuk gıdalarında nitrat muhtevasının enzimatik tayini