Şeker Bileşenleri Tayini
Gıda sektöründe şeker tayini çalışmaları, süt ve süt ürünleri, sebze ve meyve ürünleri ve et ve et ürünleri gibi yapısında şeker bulunan bütün gıdalarda uygulanmaktadır. Karbonhidratlar, bitkiler tarafından sentezlenen temel besin unsurlarıdır. Sebze ve meyveler gibi, bunlardan üretilen gıdalarda da her zaman karbonhidrat bulunmaktadır. Bu karbonhidratların başında glikoz, fruktoz ve sakkaroz gelmektedir. Gıdalarda şeker tayini çalışmaları, gıdaların bileşiminde bulunan toplam şeker ve invert şeker miktarlarını belirlemek, üretim faaliyetlerine yön vermek, içerdikleri enerji miktarlarını tespit etmek ve standartlara uygun olup olmadığını belirlemek amacı ile yapılmaktadır.
Uzmanlara göre, gıdalarda bulunan karbonhidratlar ve şekerler, dengeli bir beslenme durumunda insan sağlığı için yararlıdır ve aktif bir yaşam şeklinin parçasıdır.
Şeker bileşenleri analizlerinde üzerinde durulan konular şunlardır: sakkaroz tayini, glukoz tayini, fruktoz tayini, maltoz tayini, laktoz tayini ve invert şeker analizi.
Uygulanan birçok şeker tayin yöntemi, karbonhidratların indirgen özelliğinden yararlanmaktadır. Esas olarak şeker tayininde üç yöntem kullanılmaktadır: volumetrik yöntem, gravimetrik yöntem ve enstürümantal yöntem. En çok da volumetrik yöntem uygulanmaktadır.
2006 yılında Gıda, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından Türk Gıda Kodeksi Şeker Tebliği (Tebliğ no: 2006/40) çıkarılmış ve şekerlerin uygun tekniklere ve hijyenik koşullarda üretilmesi, hazırlaması, işlenmesi, muhafaza edilmesi, depolanması, taşınması ve pazarlanmasına yönelik esaslar açıklanmıştır. Bu tebliğ, beyaz şeker, yarı beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi, invert glukoz şurubu, şeker şurubu, fruktoz ve pudra şekerini kapsamaktadır. Tebliğ ekinde kapsama giren şeker ürünleri bazında sınır değerler yer almaktadır.
Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal gıda analizleri kapsamında şeker bileşenleri tayini çalışmaları da yapılmaktadır. Bu çalışmalarda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS 861 Beyaz şeker (sakaroz)
- TS 12067 Invert şeker şurubu