Toplam Siyanür Tayini
Siyanür, karbon ve azot içeren kimyasal bileşiklere verilen genel bir isimdir. Organik ve inorganik çeşitleri bulunan siyanür, sentetik olarak üretilmekte ve kullanılmaktadır. Siyanür bazı bitkiler ve hayvanlar tarafından da üretilmektedir. Doğal yollardan siyanür üreten çok sayıda bitki, böcek ve bakteri bulunmaktadır. Örneğin, badem, kiraz, kayısı, fasulye, patates, lahana ve brokoli siyanürlü bileşikler üretmektedir. Sanayide genelde taşıma ve saklama güvenliği açısından siyanür tuzları kullanılmaktadır.
Vücuda yüksek miktarda siyanür girmesi, insan sağlığı açısından tehlike teşkil etmektedir. Genelde siyanür vücutta depolanmaz. Bugün en fazla sigara dumanının solunması ile siyanüre maruz kalınmaktadır. Siyanür, kanın dokulara oksijen sağlayamamasına neden olmaktadır.
Siyanür bileşikleri zehirli ve tehlikeli maddelerdir. Sudaki canlı yaşamı için en büyük tehlikedir. Piyasada genel olarak hidrojen siyanür, sodyum siyanür ve potasyum siyanür bileşenleri bulunmaktadır. Özellikle gaz halindeki hidrojen siyanür çok kısa sürede ölümcül etki göstermektedir. İçinde siyanür bulunan atıksular cilt ile temas ettiği zaman, iltihaba ve cildin tahriş olmasına neden olmaktadır.
Sanayide birçok işletme siyanür kullanmakta ve bu bileşikler atıksulara karışarak insan sağlığını ve çevreyi tehdit etmektedir. Arıtılmadan kanalizasyon sistemine verilen siyanürlü atıksularda kısa sürede siyanojen klorür gazı oluşur ve suda kolayca çözünen bu gaz zehirlidir. Yüzey sularına karışan bu sular toplu balık ölümlerine neden olmaktadır.
Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal gıda analizleri kapsamında, toplam siyanür miktarı tayini çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda dikkate alınan standartlar şunlardır:
- TS EN ISO 14403-1 Su kalitesi - Toplam siyanür ve serbest siyanürün akış analizi kullanılarak tayini (FIA ve CFA) - Bölüm 1: Akışa enjeksiyon analizinin kullanıldığı yöntem (FIA)
- TS EN ISO 14403-2 Su kalitesi - Sürekli akış analiziyle toplam siyanür ve serbest siyanür tayini - Bölüm 2: Sürekli akış akış analizinin kullanıldığı yöntem (CFA)