Üreaz Aktivitesi Tayini
Yemlerin bünyesinde bulunan üreaz aktivitesinin tespit edilmesi, hayvanların beslemeleri açısından önem taşımaktadır. Üreaz aktivitesi yüksek olan yemleri tüketen hayvanlarda proteinden yararlanma oranı düşümektedir. Ülkemizde bilhassa soya ilave edilen karma yemlerde, üreaz aktivitesi analizleri mutlaka yapılmaktadır.
Laboratuvarlarda, karma yemlerde üreaz aktivitesi olup olmadığı, var yok testleri ile kalitatif olarak belirlendiği gibi, kantitatif olarak da üveaz aktivitesi tespit edilmektedir. Kantitatif üreaz aktivitesi tayini çalışmalarında yem örneğinde bulunan üreaz enziminin, tamponlu üre çözeltisinden serbest duruma getirdiği amonyak titrasyon yöntemi ile saptanmakta ve bu şekilde üreaz aktivitesi tespit edilmektedir.
Üreaz enzimi, ürenin karbon dioksid ve amonyağa hidrolizini katalize etmektedir. Bu enzim bitki tohumlarında ve mikroorganizmalarda bulunmaktadır. Bitkilerdeki üreaz stoplazmaya yerleşiktir. Bakterilerde üreazın harekete geçebilmesi için alt birimlerinin nikel iyonuna bağlanması gerekmektedir. Üreaz enzimi en fazla soya fasulyesinde bulunmaktadır. Üreaz insanlar için zararlı değildir, ancak taze soya fasulyeleri, başka sağlıksız bileşikler de içermektedir.
Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen üreaz aktivite testleri, üreaz enzimini tespit etmek için yapılmaktadır. Ürenin spesifik bir enzim olan üreaz tarafından hidrolizasyonu sırasında amonyak ve karbondioksid meydana gelmektedir. Besiyerinde amonyak oluşması, pH değerinin yükselmesine neden olmaktadır. Üreaz testi için, birçok yöntem geliştirilmiştir. Hangisinin tercih edileceği araştırmayı yapanların seçimine bağlıdır.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, kimyasal gıda analizleri kapsamında, karma yemlerde üreaz aktivitesi tayin çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uyulmaktadır. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS 4707 ISO 5506 Soya fasulyesi ürünleri - Üreaz aktivitesinin tayini
- TS 10338 Hayvan yemleri - Üre tayini
- TS 6319 Hayvan yemleri - Üreli melas
- TS 8477 Hayvan yemleri - Yemlik üre