Yapay Tatlandırıcılar Tayini - Sorbitol (HPLC)
Yapay tatlandırıcıların ve şekerin yerini tutan diğer maddelerin hepsi de sentetik kimyasal maddelerdir. Bunların birçoğu, farklı laboratuvar çalışmaları sırasında tesadüfen bulunmuş maddelerdir. Örneğin aspartam bir ülser ilacı araştırması sırasında bulunmuş, sakarin kömür katranından elde edilmiş, sukraloz ise şeker molekülüne benzetilerek sentez edilmiştir.
Gıda sektörünü destekleyen araştırmalar, yapay tatlandırıcı maddelerin normal kullanımda insan sağlığına herhangi bir zarar vermediğini savunurken, bu konuda bağımsız yapılan araştırma sonuçları bu maddelerin uzun süre kullanılması halinde kansere kadar varan ciddi rahatsızlıklara yol açabileceğini ortaya koymaktadır. Buradaki en önemli nokta, bu maddelerin insan sağlığına zarar vermeyecek kullanım miktarlarını bilmektir.
Sorbitol da yapay tatlandırıcılardan biridir. Glikoz ve fruktozun indirgenmesi ile elde edilen bir şeker alkoldür. Glikoz kadar kalori değerine sahiptir. Ancak vücutta yavaş emilir ve açlık hissinin oluşmasını geciktirir.
Sorbitol, elma ve armut gibi meyvelerde ve tütün bitkisinde doğal şekilde bulunmaktadır. Çok hafif tatlıdır ve karamel benzeri bir kokusu vardır. Sorbitol şeker alkolüdür ve yapay tatlandırıcı olarak yaygın kullanımı vardır. Özellikle gıda sektöründe gıda ürünlerini nemli tutmak için, nem tutucu olarak da kullanılmaktadır.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, kimyasal gıda analizleri kapsamında, birçok yapay tatlandırıcı arasında sorbitol maddesini tayin etmeye yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. Bu çalışmalarda yüksek performanslı sıvı kromatografisi yöntemi (HPLC) kullanılmakta ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara uyulmaktadır. Sorbitol tayininde dikkate alınan standartlar şunlardır:
- TS EN 12630 Meyve ve sebze suları - Glikoz, fruktoz, sorbitol ve sakaroz muhtevası tayini - Yüksek performanslı sıvı kromotografisi metodu
- TS EN 15086 Gıda maddeleri - Gıda maddelerinde isomalt, laktitol, maltitol, mannitol, sorbitol ve ksilitolün tayini