Okratoksin B Tayini (HPLC ve LC-MS/MS)
Okratoksin A (OTA), suda çözünen ve renksiz bir bileşiktir. Ultraviyole ışınları altında mavi renkte floresan veren bu bileşiğin kimyasal yapısında klor ve hidroksit (OH) bulunmaktadır. Okratoksin A’nın klor içermeyen türevi okratoksin B, etilester içermeyen türevi ise okratoksin C adını almaktadır. Bu iki okratoksin türevi de gıda maddelerinde pek görülmezler veya çok düşük konsantrasyonlarda bulunurlar. Okratoksin B, daha düşük toksik özellikler göstermektedir. Okratoksin A, mısır, arpa, buğday ve yulaf gibi tahıllarda bulunmasına karşın okratoksin B çok yaygın değildir.
Okratoksin A (OTA) ve daha düşük zehir etkili Okratoksin B ilk olarak 1965 yılında Güney Afrika’lı kimyacılar tarafından tanımlanmıştır.
Okratoksin B analiz çalışmalarında çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden biri özel bir cihaz kullanılarak yapılan yüksek performanslı sıvı kromatografisi yöntemidir. Bu yöntem, genel olarak yüksek basınçta hareketli faz verilmesine ve yüksek çözünürlükte ayırım yapılmasına imkan sağlayan bir yöntemdir. Analiz çalışmalarında başvurulan bir diğer yöntem ise kısaca LC-MS/MS yöntemi denilen, sıvı kromatografisi - kütle - kütle spektrometresi yöntemidir. Bu yöntem ile kütle spektrometresinin kütle analiz yetenekleri ile sıvı kromatografisinin fiziksel ayırma özellikleri biraraya getirmektedir.
Gelişmiş laboratuvarlarda mikotoksin analizleri kapsamında bu yöntemlerden biri uygulanarak Okratoksin B tayinine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır. Bu konuda dikkate alınan birkaç standart şunlardır:
- TS EN 16007 Hayvan yemleri - İmmunoaffinite ile kolondan geri alma ve floresans tespitli yüksek performans sıvı kromatografi (HPLC) ile hayvan yeminde okratoksin tayini
- TS EN 14132 Gıdalar - Arpa ve kavrulmuş kahvede okratoksin tayini - İmmünoafinite kolon temizlemeli HPLC yöntemi
- TS EN 14133 Gıdalar - Şarap ve birada okratoksin tayini - İmmünoafinite kolon temizlemeli HPLC yöntemi