Sitrinin Tayini (HPLC ve LC-MS/MS)
Gıda maddeleri ve hayvan yemlerinin üretim, depolama, taşıma ve pazarlama aşamalarında uygun koşulların sağlanmaması durumunda küfler gelişmekte ve mikotoksinler oluşmaya başlamaktadır. Özellikle tarımsal ürünlerde mikotoksin kirliliği bugün çok önemli boyutlardadır. Bunların içinde en riskli olanları aflatoksin ve okratoksinlerdir. Ancak bunların dışında da sağlık riskleri yaratan başka mikotoksin türleri de bulunmaktadır. Sitrinin bunlardan biridir.
Sitrinin, penicillium ve aspergillus türleri tarafından üretilmektedir. İlk olarak 1931 yılında penicillium’dan izole edilmiştir. Sitrinin, yüksek antibakteriyal aktiviteye sahip olduğu için önceleri antibiyotik olarak kabul edilmiştir. Ancak daha sonra insanlarda ve hayvanlarda zararlı etkileri ortaya çıkınca mikotoksinler sınıfına alınmıştır.
Sitrinin gıda maddeleri ve hayvan yemlerinde genelde okratoksin A ile birlikte oluşmaktadır. Benzer toksikolojik ve patolojik özellikler göstermektedir.
Gıda ürünleri işlenirken uygulanan ısıl işlemler sonucunda sitrinin parçalanmakta ve sitrininden daha fazla miktarda, ancak daha düşük toksik etkili olan sitrinin H1 ve H2 ortaya çıkmaktadır.
Gıda maddeleri ve yemlerin bileşimine giren maddelerin türü ve miktarı kadar, mikrobiyolojik ve toksikolojik yapısı da önem taşımaktadır. Çünkü özellikle hayvan yemlerinin mikotoksin kirlenmesi ile sık karşılaşılmaktadır. Gıda maddeleri ve yemlerin birçoğu tarlada, depolarda veya işleme aşamalarında küf saldırısına uğramaktadır. Bunlar sitrinin dahil çeşitli mikotoksinlerle çok sık kontamine olmaktadır ve gıdaların birçoğunda toksin üretim yaygındır.
Sitrinin tayini çalışmalarında, kısaca HPLC yöntem adı verilen yüksek performanslı sıvı kromatografisi yöntemi ya da yine kısaca LC-MS/MS adı verilen sıvı kromatografisi - kütle - kütle spektrometresi yöntemi uygulanmaktadır.
Gelişmiş laboratuvarlarda mikotoksin analizleri kapsamında sözü edilen bu yöntemlerden biri uygulanarak sitrinin tayinine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır.