Listeria Monocytogenes Tayini
Listeria bakteri türü, spor oluşturmayan, gram pozitif, aerobik ve fakültatif anaerobik bir bakteri türüdür. Kendi içinde sekiz farklı türü olan listeria bakterileri doğada yaygın olarak bulunmakta ve soğukta da yaşayabilmektedir. Bu yüzden de bu bakteri türü ile mücadele etmek güçtür.
Listeria türleri içinde hastalığa neden olma yeteneği en yüksek olanları listeria monocytogenes türüdür. Listeria monocytogenes türü bakterilerin gıda ürünlerinde hiçbir şekilde bulunmaması gerekmektedir. Avrupa Birliği tarafından 2005 yılında yayınlanan 2073/2005 sayılı gıda maddeleri için mikrobiyolojik kriterleri içeren direktif esas alınarak ülkemizde de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Tebliği (Tebliğ no: 2009/68) yayınlanmıştır. Bu tebliğ, gıda kontrol hizmetlerine esas olmak üzere, süt ürünlerinin, tahıl bazlı ürünlerin, şekerli ürünlerin, yağların, işlenmiş sebze ve meyve ürünlerinin, çorbaların, kakaolu ürünlerin, fermente ürünlerin, mayonez ve sosların, nişastanın, ekmek mayasının, siyah çayın, filtre kahvelerin, tuzların, alkolsüz gazlı içeceklerin, tüketime hazır günlük yemeklerin ve mezelerin mikrobiyolojik kriterlerini açıklamaktadır. Tebliğ eklerinde listeria monocytogenes bakteri türünün sayılan gıda maddelerinin 25 gram örneğinde hiçbir şekilde bulunmaması gerekmektedir.
Listeria monocytogenes türü bakteriler, kanalizasyon sularında, hayvan yemlerinde, gübrelerde, toprakta, bitkilerde ve taşıyıcı insanlarda (ortalama yüzde 10) bulunmaktadır. Gıdalara geçerek insanlarda çeşitli enfeksiyonlara neden olmaktadır.
Taze ve işlenmiş et ürünlerinde, taze dondurulmuş kümses hayvanları etlerinde, çiğ sütlerde, yumuşak peynirlerde ve mezbaha atıklarında listeria bakterisine rastlanmaktadır. İnsanlara bulaşma yolu, bu bakterilerin bulaştığı gıda maddelerini tüketmek iledir. Hasta hayvanlardan da doğrudan insanlara geçebilmektedir.
Gelişmiş laboratuvarlarda, mikrobiyolojik analizler kapsamında listeria monocytogenes türü bakterilerin tayinine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar ve test yöntemleri esas alınmaktadır.