Shigella Aranması
Shigella bakterileri de salmonella bakteri türleri gibi enterobacteriaceae ailesindendir. Sadece hareketsiz olmaları yönünden salmonella bakterilerinden ayrılmaktadır. Gram negatif, hareketsiz, sporsuz ve fakültatif anaerop olan bu bakteriler insan sağlığı açısından patojen özellikler taşımaktadır. İnsanlarda dizanteri hastalığına neden olan shigella dysenteriae bir shiga basilidir. Bu basil ekzotoksin salgılamaktadır. Bu bakteriler, nemli ve gün ışığı almayan ortamlarda uzun süre canlı kalmaktadır, ancak gün ışığı, yüksek ısı ve antiseptiklere karşı dirençsizdir. Shigella bakterisi yiyecek ve içeceklerle vücuda girdiği andan itibaren kuluçka döneminden sonra karında buruntı, ağrı ve kanlı ishal görüntüsü ile ortaya çıkmaktadır. Bu bulgularla shigella bakterisi tespit edilirse bu hastalığa basilli dizanteri adı verilmektedir.
Shigella bakterileri genetik olarak escherichia bakteri türüne yakındır. Besiyerlerinde escherichia coli gibi olmasa da yeterli bir gelişim göstermektedir. Isıya karşı olan direnci de escherichia coli gibidir. Ancak salmonella bakteri ve escherichia coli bakterilerinden farklı olarak, hayvanlar shigella bakterilerinin kaynağı değildir. Sadece maymunlarda bu bakteri hastalık yapmaktadır.
Shigella bakterilerinin canlılıklarını koruma süreleri değişkendir. Örneğin süt ve süt ürünlerinde canlılıklarını 170 güne kadar koruyabilen bu bakteriler, dışkıda pH değeri düşük olduğu için birkaç saat canlı kalabilmektedir. Düşük sıcaklıklarda daha uzun süre canlı kalabilmektedir.
Shigella bakterilerinin antibiyotiklere karşı direnci yüksektir. Bu yüzden neden olduğu hastalıkların tedavisi güçleşmektedir. Genel olarak shigella bakterilerinin neden olduğu hastalıklar insandan insana geçmekte ve her zaman gıda kaynaklı olmamaktadır. Ancak gıda maddelerin taşıyıcı oldukları da bir gerçektir. Shigella bakterilerinin bulunduğu gıdalar su, süt, meyve ve sebzelerdir. Ayrıca hazır gıdalar, yumurta ile hazırlanan yiyecekler ve salatalarda bulaşma riski yüksektir.
Gelişmiş laboratuvarlarda, mikrobiyolojik analizler arasında shigella aranmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır. Bu konuda dikkate alınan standart şudur:
- TS EN ISO 21567 Gıda ve hayvan yemleri mikrobiyolojisi - Shigella spp tespiti için yatay metot