Et ve Süt Tür Tayini (Herbir Tür İçin) (Real Time-PCR ve DNA Microarray)
Et ve süt ürünlerinde, tüketicilerin aldatılmasının önüne geçmek, insanların sağlığını korumak ve insanların güvenilir et ve süt ürünleri tüketmelerini sağlamak amacı ile bir takım yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bunlar arasında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yayınlanan şu iki tebliğ başta gelmektedir:
- Türk Gıda Kodeksi Et ve Et Ürünleri Tebliği (Tebliğ No: 2012/74)
- Türk Gıda Kodeksi Çiğ Süt ve Isıl İşlem Görmüş İçme Sütleri Tebliği (Tebliğ No: 2000/6)
Bu nedenle gelişmiş labortauvarlara büyük sorumluluklar düşmektedir. Laboratuvarlarda bu amaçla çeşitli güvenilir ve hızlı analiz yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemler morfolojik, immünolojik, elektroforetik, genetik ve serolojik analiz yöntemleridir.
Bu yöntemler içinde en güvenilir ve hassas sonuçlar veren yöntem, gıda ürünlerinde örneğin etin türüne ait DNA aranması amacıyla başvurulan Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) yöntemidir. PCR yöntemi, DNA’nın belli bir bölgesinin enzim kullanılarak çoğaltılması ilkesine dayanmaktadır. Protein esaslı yöntemlerde, tespit edilmek istenen protein çoğaltılamaz. Bu yüzden protein temelli yöntemler PCR yöntemine göre daha düşük hassasiyet göstermektedir.
DNA Microarray (ya da DNA biyoçipi) uygulaması ile, binlerce genin ekspresyon düzeyini aynı anda izlemek mümkün olmaktadır. Bu yöntemde DNA bir substrata tutturulmakta ve bilinen bir gen ile prob hazırlanmaktadır. Bu şekilde et ürünlerinin genetik yapısı incelenmekte, hayvansal DNA’nın veya DNA’ların hangi hayvan türlerine ait olduğu tespit edilmektedir. Çeşitli işlenmiş et ürünlerinde DNA’sı tespit edilen hayvanlar şunlardır: domuz, at, koyun, dana, ördek, tavuk, hindi ve kaz.
Gelişmiş laboratuvarlarda yapılan tür analiz çalışmaları kapsamında, etlerde herbir tür için tür tayinine yönelik farklı analiz yöntemleri arasında Real Time-PCR ve DNA Microarray yöntemleri de kullanılmaktadır. Bu testler sırasında, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar esas alınmaktadır.