Ağır metaller metalik özellikler gösteren elementlerden oluşmaktadır. İnsanların ve hayvanların değişen miktarlarda ağır metallere ihtiyaçları vardır. Örneğin insan vücudu demir, bakır, kobalt, mangan, çinko ve molibden gibi metallare gerek duymaktadır. Ancak bu metallerin yüksek miktarlara vücuda girmesi, organizmaya zarar vermektedir. Bunlar dışında çeşitli gıda maddeleri ve istenmeyen yollardan vücuda giren cıva, kurşun ve plütonyum diğer ağır metallere ise, orgaizmanın yaşamsal ve yararlı açıdan hiç de ihtiyacı yoktur. Eğer bu metaller vücutta birikirlerse, aksine ciddi hastalıklara yol açmaktadır. Tungsten ve kadmiyum gibi ağır metaller, normalde toksik özellikler gösterir ama bazı organizmalar için bazı durumlarda yararlı olabilir.

Görüldüğü gibi ağır metaller, çeşidine göre insan vücudu üzerinde olumsuz etkiler yaratmakta hatta ciddi hastalıklara neden olmaktadır. Ağır metal zehirlenmesi denilen bu olay, çeşitli kaynaklardan ortaya çıkabilir. Ancak en sık, saf metal elde edilen veya cevherlerin eritildiği ya da nükleer yakıtların hazırlandığı işletmelerde rastlanmaktadır.

Yetkili laboratuvarlarda iç ortam ölçümleri kapsamında ortam havasında ağır metal ölçümleri de yapılmaktadır. Bazı işletmelerde çalışanlar, faaliyet alanlarına bağlı olarak, çalışma ortamında çeşitli kimyasal maddeleri ve bu arada ağır metalleri solumak zorunda kalmaktadır. Çalışanların sağlıklarının korunması açısından uluslararası standartlara göre belli dönemlerde ağır metal ölçümlerinin yapılması ve değerlendirilmesi gerekmektedir.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan Tozla Mücadele Yönetmeliği de, işletmelerde tozlanma yüzünden ortaya çıkacak risklerin önlenmesini hedeflemektedir. İşletmeler bu yönetmelik çerçevesinde, çalışma ortamında iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak ve çalışanların, tozun etkilerinden korunmalarını sağlamak için gereken önlemeleri almak zorundadır. Yönetmelik ekinde bu konudaki sınır değerler yer almaktadır.

Ayrıca ağır metal ölçüm ve analizlerinde dikkate alınması gereken birçok yerli ve yabancı kuruluş tarafından açıklanan standartlar bulunmaktadır.