Toz Ölçümü
Toz sadece evlerde değil özellikle sanayi tesislerinde ve işletmelerde de bulunmaktadır ve çalışanların sağlığını tehdit eden ciddi bir risktir. Özellikle bazı sektörlerde faaliyetler sırasında ortaya çıkan toz çalışan sağlığı bakımından ciddi boyutlarda tehlike yaratmaktadır. Sadece çalışan sağlığı açısından değil, tozlar çalışan makinelerin de arızalanmasına ve düzgün çalışmamasına neden olmaktadır. İşletmelerin zaman, emek ve maddi kayıplar yaşamasına neden olmaktadır.
Teknik olarak, havada katı halde bulunan küçük partiküllerin boyutları 300 mikrondan küçük ise bunlara toz denmektedir. İnsan gözü ancak 50 mikron boyutunda tozları çıplak gözle görebilir. Boyutları 10 mikrondan küçük olan partiküller ise insanların akciğerlerine kadar ulaşabilir. 5 mikrondan küçük olan partiküllerin kılcal damarlara kadar ulaşabildiği biliniyor. 1 mikrondan küçük olanlar kan yoluyla diğer organlara taşınabiliyor. Çok küçük olan bu partiküllerin vücutta birikme riski bulunmaktadır. Akciğerlerde toz birikmesi ve dokusal tepkiler yüzünden bir takım akciğer hastalıklarına yol açmaktadır.
Çalışma ortamında tozlar, işletmenin faaliyet alanına göre çeşitli özelliklerdedir. Bir kısmı vucutta zehirlenmelere yol açarken bir kısmı kanser yapıcı, bir kısmı allerjik özelliklerdedir. Bir kısım tozlar bitkisel ve hayvansal tozlar gibi organik tozlar, bir kısmı ise kimyasal ve doğal bileşikler gibi inorganik tozlardır.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, ilgili yasal düzenlemeler kapsamında yapılması gereken toz ve hava kalitesi ölçümleri yapılmaktadır. bu ölçümler konusunda birçok standart bulunmaktadır. Bunlardan birkaçı şunlardır:
- TS 2361 Hava kirliliği ölçme metotları havada süspansiyon durumunda bulunan maddeler miktarının tayini
- TS EN 12341 Ortam havası - Askıdaki tanecikli maddenin PM10 veya PM2,5 kütle derişimlerinin tayini için standart gravimetrik ölçme yöntemi
- TS 2342 Hava kirliliği ölçme metotları yönlendirilebilir çökelti ölçme cihazı kurma ve çalıştırma metodu
- EPA Metot 17:2000 TS EN 13649 Sanayi Tesislerinden Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği