Uçucu Organik Bileşikler (VOC) Maruziyeti Ölçümü
Uçucu organik bileşikler kısaca VOC olarak bilinmektedir (Volatile Organic Compounds). Bunların çalışan sağlığı üzerinde zehirleme etkileri bulunmaktadır. Sanayide boya, vernik, cila üretimi, kuru temizleme, metal parlatma, yapıştırıcı, döşemelik, dericilik ve baskı işleri gibi birçok alanda faaliyet gösteren işletmelerde uçucu organik bileşiklerden yararlanılmaktadır. Bu bileşikler düşük konsantrasyonlarda baş ağrısı, yorgunluk hissi ve uyuşukluk gibi genelde sinir sistemi ile ilgili bir takım şikayetlere neden olmaktadır. Ancak bu bileşiklere yüksek yoğunluklarda maruz kalındığı takdirde vücutta sistemik birçok toksik etkiye neden olmaktadır. Bu bileşikler içinde, taşıdıkları sağlık riskleri açısından en dikkat edilmesi gereken bileşikler şunlardır: toluen, benzen, etil benzen, ksilen.
Çalışma ortamında maruz kalınan uçucu organik bileşiklerin, çalışan sağlığı üzerindeki etkilerini araştıran birçok çalışma yapılmıştır. Bu bileşiklerin etkileme şekilleri birbirinden farklıdır. Örneğin toluen, hücre yapısındaki kalsiyum dengesini bozmakta ve zehirlenmeye yol açmaktadır. Günümüzde sanayinin birçok alanında bu kimyasallar genelde çeşitli karışımlar şeklinde kullanılmaktadır.
Uçucu organik bileşiklerin çalışma ortamındaki konsantrasyonları üzerinde havalandırma ve sıcaklık gibi faktörlerin yanında, geçen sürenin de önemi çok fazladır. Örneğin yapı malzemelerinde bulunan uçucu organik bileşikler, hızlı buharlaşabilme özelliğine sahiptir ve en çok inşaatta çalışan işçileri etkilemektedir. Duvar yapımında kullanılan levha ve alçı bloklarda ksilen ve toluen türü uçucu organik bileşikler bulunmaktadır. Betonun yapısında ise formaldehit bulunmaktadır. İçinde uçucu organik bileşikler bulunan bu malzemeler kullanıldıktan sonra geçen süre ne kadar uzarsa maruziyet seviyesi de düşmektedir.
Akredite laboratuvarlarda, kişisel maruziyet ölçümleri çerçevesinde uçucu organik bileşikler maruziyeti ölçümleri de yapılmaktadır. Bu ölçüm ve analiz çalışmalarında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan yöntem ve standartlar esas alınmaktadır. Örneğin TS ISO 16200-1 ve TS ISO 16200-2 standartları ve NIOSH 1501 Metodu.