Dermatoloji, cilt hastalıklarının tanısı ve tedavisi konusunda uğraş veren bir tıp dalıdır. Onsekizinci yüzyılda deri üzerindeki döküntülerin frengi olmasından kuşku duyulmuş ve cilt hastalıkları bu yüzden iç hastalıkların bir alt dalı olarak ele alınmıştır. Ancak ondokuzuncu yüzyılda tıpta sağlanan ilerlemeler üzerine dermatoloji ayrı bir tıp dalı olarak kabul edilmiştir. Yirminci yüzyılda ise çağdaş dermatoloji bilimi olarak bağımsız bir tıp dalı olmuştur.

Günümüzde cilt hastalıkları olarak da bilinen dermatolojik rahatsızlıkların başında şunlar gelmektedir: sedef hastalığı, sivilce, akne ve kepeklenme benzeri yağ bezi hastalıkları, Behçet hastalığı, alerjik deri hastalıkları ve bugünlerde olukça sık karşılaşılan bir cinsel rahatsızlık olan HPV (daha çok cinsel yolla bulaşan ve kadınlarda rahim ağzı ve vajina kanserine yol açan bir hastalık).

Dermatologların hizmet verdikleri alanlar da şu şekilde sıralanabilir:

• Cilt kanserleri ve cilt rahatsızlarının teşhis, tedavi ve önlenmesi konusunda
• Sedef, sivilce, egzama, cilt enfeksiyonları, saç ve tırnak hastalıkları
• Cilt üzerinde kozmetik ürünlerin kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan problemler

Kozmetik ürünler doğrudan cilt üzerinde kullanıldıkları ve cilt üzerinde etkili oldukları için, bu ürünlerin etkili, kararlı ve güvenli olmaları son derece önemlidir. Bu nedenle de cilde temas ile neden oldukları reaksiyonların test ve analiz edilmesi gerekmektedir.

Özellikle formülünde alkol ve triklosan bulunan ürün gurupları olmak üzere tüketicilere sunulan ve yaygın olarak kullanılan deodorantlar, nemlendiriciler, makyaj malzemeleri, şampuanlar, saç boyaları, diş macunları, ağız bakım ürünleri, sabun ve el yıkama jelleri alerji nedeni olabilmektedir.

Kozmetik ürünlerin cilt üzerindeki reaksiyonları esas olarak iki farklı şekilde kendini göstermektedir: alerjik veya tahriş edici. Alerji durumunda cilt, kozmetik ürün içinde bulunan bir kimyasal maddeye karşı tepki gösterir. O madde ile her temas durumunda alerjik reaksiyon gösterir. Bu durum kısa süreli olabilir veya ürün kullanıldığı süre boyunca devam edebilir. Bazen cilt, bağışıklık siteminden kaynaklanmayan, cilde dışardan temas eden bir takım tahriş edici maddelere reaksiyon gösterebilir. Cilt rahatsızlıklarında yüzde 70 oranında karşılaşılan durum budur.

Yapılan araştırma sonuçlarına göre cilt tahriş olmasına neden olan başlıca kozmetik ürünler şunlardır: cilt bakım ürünleri yüzde 25, saç preparatları yüzde 24, yüz makyaj ürünleri yüzde 11, tırnak preparatları yüzde 8, parfümler yüzde 7, kişisel temizlik ürünleri yüzde 4, göz makyaj ürünleri yüzde 4.

Cilt analizleri, cildin kuru, yağlı veya karma oluşunu belirlemek, akne, siyah nokta, yaşlanma, güneş hasarı, su kaybı ve benzer durumları analiz etmek ve bu şekilde gerekli tedaviye ışık tutuma amacı ile gerçekleştirilmektedir.

Bunun yanında kozmetik ürünlerin neden oldukları reaksiyonların anlaşılması için, uzman doktorlar nezaretinde sağlıklı gönüllüler üzerinde çeşitli testler de yapılmaktadır. Bu test yöntemine dermatolojik test (patch test) denmektedir. Son yapılan yasal değişiklikler ile artık kozmetik ürünlerin testleri hayvanlar üzerinde yapılmamaktadır. Dermatolojik testin esas amacı, Avrupa Birliği direktiflerine göre, kozmetik ürünlerin kullanıma bağlı olarak deri üzerinde göstereceği reaksiyonların önceden test edilmesidir.

Dermatolojik analizlerin, ulusal veya uluslararası akreditasyon kuruluşlarından akredite olan laboratuvarlar tarafından gerçekleştirilmesi çok önemlidir. Çünkü bu laboratuvarlar TS EN ISO/IEC 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar standarı koşulları çerçevesinde akredite olmaktadırlar. Ayrıca faaliyetlerinde TS EN ISO 22716 Kozmetikler - İyi üretim uygulamaları (GMP) - İyi üretim uygulamaları hakkında kılavuz kriterlerine bağlı kalmaktadır.

Akredite laboratuvarlar bu standartlar dışında çalışmalarında, test ve analizi gerçekleştirilen kozmetik ürünlere uygun olarak yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından geliştirilen çeşitli standartlara da uymaktadırlar.

 

Bunun yanında dermatolojik analizler yapan laboratuvarların, en son teknoloji ürünü ekipman ve test cihazları kullanmaları, en çok kabul gören test yöntemlerini uygulamaları ve sonuçların kaliteli, güvenilir ve hızlı olması için deneyimli ve eğitimli bir çalışan kadrosuna sahip olmaları gerekmektedir.