Yüzey etkin maddeler, bir yandan su tarafından çekilen, bir yandan da su tarafından itilip yağ tarafından çekilen molekülleri olan maddelerdir. Bu maddeler bu şekilde normal koşullarda birbirlerine karışmayan su ve yağın birlikte çalımasını sağlamış olmaktadır. Temizlik işlerinde kullanılan bu maddeler suyun yüzey gerilimini düşürmekte ve protein ve karbonhidrat tabanlı kirlerin ve yağların bulaştıkları yüzeyden kopmalarını ve yeniden çökmemelerini sağlamaktadır. Bu tür maddeler an fazla deterjanlarda, çamaşır yumuşatıcılarında, şampuanlarda, saç kremlerinde ve diş macunlarında kullanılmaktadır.

Yüzey etkin maddeler genelde petrol türevlerinden üretilmektedir ve sentetiktir, ancak bitkisel veya hayvansal yağlardan üretilen çeşitleri de bulunmaktadır.

Sentetik olan ürünler biyolojik olarak parçalanıncaya kadar sualtı yaşamı için zehirli olmaktadır. Bir kısmı kolay kolay parçalanmazlar ve bir kısmı atmosferde bulunan kimyasallar ile tepkimeye girerek kanserojen etki gösterirler. İnsan vücudunda deride kızarıklığa, kuruluğa ve kaşıntıya neden olabilirler. Bir kısmı cildi tahriş etmektedir.

Katyonik aktif maddeler ile yapılan temizlik işlerinde, bu maddelerin antiseptik özelliği yüzünden temizlik sonrası, ortamda çok daha geç tozlanma olmaktadır. Bu maddelerin kir çıkarma özelliği de bulunmaktadır ancak maliyeti yüksektir.

Katyonik aktif maddeler, çamaşır yumuşatıcı ürünlerde de kullanılmaktadır. Bu madde, yapılarında bulunan pozitif yüklü iyonlar sayesinde, kumaşların üzerinde oluşan negatif yüklü alanlara doğru çekilir. Bu bölgelere tutunarak kumaşın daha yumuşak olduğu hissini yaratır. Aslında katyonik aktif madde, çamaşırı gerçekten yumuşatmaz, sadece çamaşıra tutunarak daha yumuşak olduğu hissini verir.

Akredite laboratuvarlar tarafından gerçekleştirilen temel fiziksel ve kimyasal analizler kapsamında katyonik aktif madde analizleri de yapılmaktadır. Bu analizleri yapacak laboratuvarların, en son teknoloji ürünü cihazları ve ekipmanları kullanmaları ve deneyimli ve eğitimli mühendisler ve teknisyenler çalıştırmaları çok önemlidir.