Dökümsüz Kumaşlar İçin Deney Yöntemleri - Döküm Katsayısının Tayini
Kumaşların dökümlülük ve eğilme direnci, kumaşın fiziksel özellikleri içinde çok önemli iki parametredir. Dökümlülük doğrudan kumaşın kullanımı sırasındaki görünümünü etkileyen önemli bir özelliktir. Kumaşın kendi ağırlığı altında nasıl tepki gösterdiğine, şekil değiştirip değiştirmediğine yönelik bir özelliktir. Eğilme direnci ise kumaş dökümlülüğünü etkileyen bir özelliktir. Eğilme, yatay olarak tespit edilen dikdörtgen şeklindeki bir kumaşın, kendi ağırlığı altında bu yatay durumundan ne kadar saptığı ile ilgilidir. Kumaşın yerçekiminin etkisi ile belli bir açı ile eğilen uzunluğu ölçülerek eğilme direnci hesaplanmaktadır.
Kumaşların bu iki özelliği ile ilgili çalışmalara 1930’larda başlanmıştır. Önce iki boyutlu dökümlülük değerini belirlemek için bir cihaz geliştirerek kumaş eğilme ölçümü yapılmıştır. Daha sonra eğilme direnci ile ilgili ilk denklem ortaya konmuştur. Daha sonra başka cihazlar geliştirilmiş ve üç boyutlu bir dökümlülük analizi yapılmış ve dökümlülük katsayısı tanımlanmıştır. Bu çalışmalar sonunda üç önemli dökümlülük kriteri belirlenmiştir: dökümlü durumdaki kumaşın yüzeyi, kıvrımların sayısı ve kıvrımların şekli.
Tüketicilerin kalite beklentileri yükseldikçe ve konfor algıları değiştikçe, sadece bir ölçüm cihazı kullanarak kumaşların dökümlülük özelliklerini tespit etmek yetersiz hale gelmiştir. Günümüzde artık kumaşların giysi haline dönüştükten sonra kullanımı sırasındaki tutumlarının da tahmin edilmesi amacı ile dinamik dökümlülük ölçümlerini esas alan çalışmalar yapılmakta ve görüntü analizi teknikleriyle desteklenen yeni yöntemler geliştirilmektedir. Bu kapsamda döküm katsayısının tespiti de önemli bir gösterge olmaktadır.
Yetkili laboratuvarlarda yapılan fiziksel testler için, yerli ve yabancı kuruluşların yayınladığı çeşitli standartlar esas alınmaktadır. Dökümsüz kumaşlar için deney yöntemleri arasında bulunan döküm katsayısının tayini için yapılacak testlerde şu standart dikkate alınmaktadır: TS EN ISO 9073-9 Tekstil - Dokusuz kumaşlar için deney yöntemleri - Bölüm 9: Döküm katsayısının tayini.