Renk Ölçümü
Tekstil sektöründe, dokuma kumaşların fiziksel özellikleri arasında renk ölçümleri önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle birden çok renkli ipliklerle dokunacak kumaşlarda laboratuvarlar tarafından atkı ipliklerinin ve çözgü ipliklerinin renk analizleri ayrı ayrı yapılmaktadır.
Kumaşlar mağaza raflarında yerini almadan önce, desenleri çizilmekte, renkleri tasarlanmakta, gerekli boyama işlemleri yapılmakta ve benzer başka aşamalardan geçmektedir. Bu aşamaların tamamına terbiye işlemleri denmektedir.
Kumaşları renklendirmek için kullanılan kimyasal maddelere boya denmektedir. Boyanın iplikleri renklendirmesi tamamen fiziksel bir faktördür. Tekstil ürünlerini renklendirmek için kullanılan ve bu ürünlere kimyasal bağlarla tutunan bileşiklere boyar madde denmektedir. Boyar maddeler uygulanan ipliklerin ve kumaşın, kazıma, silme ya da yıkama gibi fiziksel işlemler ile en baştaki renksiz duruma gelmesi mümkün değildir.
Boyar maddeler, boyadıkları iplik liflerine, uygulama yöntemlerine, kimyasal yapılarına ve suda çözünürlüklerine bağlı olarak selüloz elyaf, protein elyaf ve sentetik elyaf olarak sınıflandırılmaktadır.
Tekstil sektöründe renkler psikolojik etkileri bakımında iki gruba ayrılır. Kırmızı, sarı ve turuncu gibi sıcak renkler, canlılık, hareket ve enerjiyi ifade eder. Sıcak renkler cisimlerin daha büyük ve yakın algılanmasına neden olur. Mavi, yeşil ve mor renkler ise soğuk renklerdir. Bu renkler dinlendirici ve sakinleştirici etkiye sahiptir.
Akredite olmuş laboratuvarlarda gerçekleştirilen fiziksel testler için, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uyulmaktadır. Bu kapsamda renk ölçümü analizlerinde şu standartlar esas alınmaktadır:
- TS EN ISO 105-B01 Tekstil - Renk haslığı testleri - Bölüm B01: Işığa karşı renk haslığı: Günışığı
- TS EN ISO 105-C10 Tekstil - Renk haslığı deneyleri - Bölüm C10: Sabun veya sabun ve soda ile yıkamaya karşı renk haslığı
- AATCC 173 Kabul edilebilirlik için küçük renk farklılıklarının hesaplanması (Test metodu 173)