Oksidatif Ağartıcı İle Yıkama Haslığı
Tekstil sektöründe, ağartma işlemleri, tekstil ürünlerinin beyaz olması veya baskı yapılması gereken bütün tekstil ürünlerine uygulanmaktadır. Ağartma işlemlerinin temelinde, özellikle doğal liflerin yapısında bulunan doğal boyar maddelerin parçalanması ve suda çözülebilir hale getirilmesi, arkasından kumaşın yıkanarak bu maddelerin liflerden uzaklaştırılması yatmaktadır.
Kısaca ağartma işlemi, beyaz kumaşların üretilmesini amaçlamaktadır. Bu işlem ayrıca baskıda renkleri daha parlak hale getirmekte ve kumaşların çekiciliğini arttırmaktadır. Ağartma işlemleri, sanılanın aksine bir temizleme işlemi değildir. Bir oksidasyon işlemi uygulanarak, ipliğe sarı veya kahverengi bir renk veren doğal boyar maddeleri kumaştan uzaklaştırma ve yok etme işlemidir.
Oksitleyici ajanlar yükseltgen maddelerdir ve ağartma işlemlerinde daha fazla kullanılırlar. Eskiden kumaşlar açık alana yayılır ve güneş ve havanın etkisi ile ağarması sağlanırdı. Günümüzde genel olarak şu oksitleyici ajanlar kullanılmaktadır: hidrojenperoksit, sodyumklorit ve sodyumhipoklorit. Bunun yanında kireç kaymağı (kalsiyum hipoklorit) ve sodyumperoksit de kullanıldığı olmaktadır.
Özellikle ham durumdaki pamuklu ürünlerin sarıya çalan rengini gidermek için ağartılması gerekmektedir. Ayrıca boya veya baskı uygulanacak kumaşlarda açık renkler kullanılacaksa, çok iyi ağartma işlemi yapılmak zorundadır. Aksi halde açık renkler istendiği gibi elde edilemez ve boyama veya baskı işlemleri sonrası parlak ve canlı renkler ortaya çıkmaz. Bu nedenle beyaz olarak piyasaya sunulacak pamuklu ürünlerde mutlaka ağartma işlemi yapılmaktadır. Bu işlem aynı zamanda pamuklu ürünün hidrofil özelliğini de yükseltmektedir.
Ağartma işleminde kullanılan maddeler, lif içinde bulunan renk bileşikleri ile tepkimeye girmekte ve indirgenerek veya yükseltgenerek onları temiz hale getirmektedir. Özellikle pamuklu ürünleri ağartılmaları için yükseltgen, yani oksidatif etki gösteren maddeler kullanılmaktadır.
Oksidatif ağartıcı ile yıkama haslığı şu standarda uygun şekilde belirlenmektedir:
- TS EN ISO 105-C09/A1 Tekstil - Renk haslığı deneyleri - Bölüm C09: Evsel ve ticari yıkamaya karşı renk haslığı - Düşük sıcaklıkta ağartıcı aktivatör katkılı fosfat içermeyen referans deterjan kullanılarak alınan yükseltgen ağartma cevabı