Bisfenol-A Tayini
Bisfenol A, fenol ve polikarbonat moleküllerinin birleşmesi ile elde edilen bir çeşit organik bileşiktir. Bu bileşik, günümüzde özellikle naylon, plastik, polyester ve PVC benzeri maddelerin üretilmesi aşamasında etkin rol oynamaktadır. Bisfenol A, dünyada yıllık olarak üç milyon tona yakın bir üretime sahiptir. Bu organik bileşik, hidroklorik asit başta olmak üzere birçok asit aracılığı ile işlenmeye çok müsaittir. Son yıllarda bu organik bileşiğin insanlarda kansere neden olduğu hakkında ciddi iddialar bulunmaktadır.
Bisfenol A, çok sayıda ürünün üretilmesinde kullanılmaktadır. Örneğin, biberonlarda, su şişelerinde, izolasyon maddelerinde, göz lenslerinde, diş dolgularında, diş ile ilgili aletlerde, tıbbi aletlerde, evde kullanılan elektronik aletlerde, DVD ve CD’lerde ve spor aletlerinde bisfenol-a bileşiği kullanılmaktadır.
Bu organik bileşik bir endokrin engelleyicidir, yani vücudun hormon ve diğer salgılarını engellemektedir. Hormonların çalışmasına, hareketine, salgısına, transferine ve üretimine müdahale etmektedir. Bir anlamda vücuttaki doğal hormanların sahtesidir. Böyle olduğu için de insan sağlığı için tehlike göstermektedir. Özellikle gelişme çağındaki bebekler ve küçük çocuklar, bifenol-a bileşiğinin etkilerine karşı son derece hassastır.
Bisphenol A bileşiğinden korunmak için plastik içeren besinleri mikrodalgaya koymamak, plastik içeren maddeleri bulaşık makinesinde yıkamamak ve plastik içeren maddeleri sert deterjanlarla yıkamamak gerekmektedir.
Uzmanlar, içeriğinde bifenol-a bileşiği olmayan ürünlere geçene kadar, en azından en düşük seviyede kullanılmasını önermektedir.
Araştırmalara göre bifenol-a bileşiği en büyük bir toprak kirleticisidir. Birçok bitki türünün kökünde gerçekleşen azot etkileşimine engel olmaktadır.
Tekstil sektöründe kullanılan polyesterin de bir plastik ürünü olduğu düşünülerek tekstil ürünlerinde bifenol-a bileşiğinin çıkması ihtimal dahilindedir. Bu nedenle akredite olmuş laboratuvarlarda, tekstil ürünlerinde bifenol-a organik bileşiğinin varlığını ve miktarını tespit etmek üzere test ve analiz çalışmaları yapılmaktadır.