Elyaf Kompozisyonu Tayini
Bütün tekstil ürünlerinin temelinde elyaf bulunmaktadır. Elyaf, tekstil ürünlerinin hammaddesidir ve en küçük yapı taşıdır. Elyaf, bükülmeye, dokunmaya, eğrilmeye ve insanlar tarafından birçok amaç için kullanılmaya uygun temel tekstil hammaddesidir.
Elyaf, doğal yollardan hayvanlardan ve bitkilerden elde edilmektedir. Ancak yapay yollardan, sentetik hammaddelerden de elde edilmektedir. Bunların dışında, doğada metal olarak bulunan asbest maddesinden elyaf edilebilmektedir. Ayrıca cam elyaf da anorganik bir yapay elyaf çeşididir ve özel amaçlar için kullanılmaktadır.
Kabaca tekstil sektöründe kullanılan çok sayıda elyaf çeşidi şu şekilde gruplandırılabilir:
- Doğal elyaf
- Bitkisel elyaf (pamuk, keten, kenevir, jüt)
- Hayvansal elyaf (yün, moher, kaşmir, angora, ipek)
- Doğal anorganik elyaf (asbest)
- Kimyasal elyaf
- Rejene elyaf (viskoz ipeği, selüloz asetat)
- Sentetik elyaf (polietilen, akrilik, PVC, likra, terilen, naylon)
- Anorganik elyaf (cam elyafı)
Tekstil ürünlerinde elyaf kompozisyonunu tayin etmek üzere yerli ve yabancı akreditasyon kuruluşlarından TS EN ISO/IEC 17025 standardı esaslarına göre akredite olan laboratuvarlar tarafından, kimyasal ve ekolojik testler kapsamında, tekstil ürünlerinde elyaf komposizyonu test ve analizleri de yapılmaktadır. Bu çalışmalar sırasında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan birçok standart dikkate alınmaktadır. İşte bunlardan birkaçı:
- ISO 5088 Tekstil - Üçlü elyaf karışımları - Nicelik analizi
- TS EN ISO 1833-1 Tekstil - Kantitatif kimyasal analizler - Bölüm 1: Deneylerin genel prensipleri
- TS EN ISO 1833-2 Tekstil - Kantitatif kimyasal analizler - Bölüm 2: Üçlü lif karışımları
- TS 4739 Tekstil liflerinin tanınması metotları
- BS 4407 Lif karışımlarının kantitatif analizi için yöntemler
- AATCC 20 Test Yöntemi 20 Lif tanımlaması: Kalitatif
- AATCC 20A Test Yöntemi 20A Lif tanımlaması: Kantitatif