Deride Ekstrakte Edilebilen Ağır Metaller Tayini
Tekstil sektöründe ağır metaller, bazı pigmentlerin ve boyaların yapımında kullanılmaktadır. Bunun yanına bazı doğal liflerde, bitkiler topraktan beslenirken geçen ağır metallere rastlanmaktadır. Ağır metallerin tekstil ürünlerine ve deri ürünlerine bir başka bulaşma yolu da bitim işlemleri sırasında uygulanan apre işlemleri ile olmaktadır.
Deri giyeceklerin cilt ile temas etmesi sonucunda bir takım ağır metaller cilt tarafından emilerek vücuda girmekte ve karaciğer veya böbrekler gibi bazı organlarda birikmektedir. Bu birikim yüksek düzeylere çıktığı zaman insan sağlığı açısından olumsuz etkiler ortaya çıkmaya başlamaktadır. Örneğin tehlikeli ağır metallerden biri olan kurşun, sinir sistemini tehdit etmektedir.
Deri ürünlerde rastlanabilecek ağır metal çeşitleri genelde şunlardır: antimon, arsenik, bakır, kurşun, kadmiyum, krom, civa, kobalt ve nikel. Ağır metaller yer kürede doğal olarak bulunan elementlerdir. Bunlar bozulmazlar ve yok edilemezler. Bir kısmı küçük miktarlarda olmak koşulu ile insan vücudu için yararlıdır ama genelde çok tehlikelidir. Genelde gıda maddeleri, içme suları ve solunan hava ile insan vücuduna girerler. Bunun bir yolu da cilt ile temastır.
Bunlar arasında kadmiyum, Avrupa Biriği ülkelerinde uzun yıllardır yasaktır. Kurşun ise gerek Avrupa Birliği ülkelerinde ve gerekse ülkemizde, yasal düzenlemeler ile belli bir miktara kadar sınırlandırılmıştır.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, spesifik testler kapsamında deride ekstrakte edilebilen ağır metallerin miktarını tespit etmek için test ve analizler yapılmaktadır. Bu çalışmalarda yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlar dikkate alınmaktadır. Deride ekstrakte edilebilen ağır metallerin miktarını tespit etmek için esas alınan standartlar şunlardır:
- TS EN ISO 17072-1 Deri - Metal muhtevasının tayini - Bölüm 1: Özütlenebilen metaller
- TS EN ISO 17072-2 Deri - Metal muhtevasının tayini - Bölüm 2: Toplam metal muhtevası