Deride Yırtılma Mukavemeti Tayini
Yüzeyi kullanılan deri çeşitlerinin hemen hemen hepsinde yırtılma dayanıklılığının tespit edilmesi için mukavemet testleri yapılmaktadır. Ancak bütün derinin değerlendirmesinde, yırtılma ile mukavemet arasında önemli farklar bulunmaktadır. Bu farklar test örneğinin seçiminde ortaya çıkmaktadır. Klasik yırtılma mukavemeti testlerinde boylamasına bir kesik kullanılırken, ISO yöntemlerinde test örneğinin ortasında bir kesik bulunmaktadır. ISO yöntemleri çok küçük deri parçalarına da uygulanabildiğinden daha fazla tercih edilmektedir.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, spesifik testler kapsamında deri yırtılma mukavemetini tayin etmek için testler yapılmaktadır. Bu testlerde esas alınan standartlar şunlardır:
- TS EN ISO 3377-1 Deri - Fiziksel ve mekanik deneyler - Yırtılma yükü tayini - Bölüm 1: Tek kenar yırtığı
Bu standart, tek kenarından yırtılan bir derinin, yırtılmaya karşı mukavemetininin ölçülmesine yönelik yöntemi kapsamaktadır. Bu yönteme bazen pantalon yırtığı yöntemi de denmektedir ve her cinsten deriye uygulanmaktadır.
- TS EN ISO 3377-2 Deri - Fiziksel ve mekanik deneyler - Yırtılma yükü tayini - Bölüm 2: Çift kenar yırtığı
Bu standart, çift kenarından yırtılan bir derinin, yırtılmaya karşı mukavemetinin ölçülmesine yönelik yöntemi kapsamaktadır. Bu yönteme bazen Baumann yırtığı yöntemi de denmektedir ve her cinsten deriye uygulanmaktadır.
- TS EN ISO 23910 Deri - Fiziksel ve mekanik deneyler - Dikiş yırtılma direncinin ölçülmesi
Bu standart, ağır deriler için tek delik hafif deriler içinse çift delik kullanılarak, dikiş yırtılma mukavemetinin ölçülmesine yönelik bir yöntemi kapsamaktadır. Bu yöntem her cinsten derye uygulanabilir ancak özellikle 1.2 mm’den fazla kalın derilen için uygundur.
- TS 236 Mamul derilerin ve köselelerin fiziksel muayene metotları
Bu standart, bütün mamul derilerin ve köselelerin fiziksel muayene yöntemlerini kapsamaktadır. Sadece ham derilerin fiziksel muayene yöntemleri bu standardın dışındadır.
- IULTCS/IUP 8 Deri - Fiziksel ve mekanik testler - Yırtılma yükünün belirlenmesi - Bölüm 2: Çift kenarlı yırtılma
- IULTCS/IUP 40-1 Deri - Fiziksel ve mekanik testler - Yırtılma yükünün belirlenmesi - Bölüm 1: Tek kenarlı yırtılma