Halatlar - Genel Kullanım Amaçlı Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Tayini
İnşaat, denizcilik, tekstil ve daha birçok sektörde farklı çaplarda ve uzunluklarda halatlar kullanılmaktadır. Kullanım yerlerine ve amaçlarına bağlı olarak çok farklı yapı ve formlarda halatlar üretilmektedir. Tekstil halatlarının üretiminde hammadde seçimi üretici firmalar açısından oldukça önemlidir. Özellikle sentetik liflerin dayanıklılık, yorulma dayanımı ve aşınma direnci gibi kullanım özelliklerinin iyileştirilmesi halat üreticilerini yakından ilgilendirmektedir.
Bir halattan beklenen performans özellikleri, ancak belli standartlara uyularak halata uygulanacak test ve ölçümler ile belirlenebilir. Ancak halatın çok uzun veya çok geniş çaplı olması halinde, ya da test ortamı hazırlamaka için elverişli olmayan alanlarda kullanılan halatların test ve ölçümleri yapılması gerektiği zaman bu çalışmalar çok fazla emek, zaman ve maliyet kayıplarına neden olmakta ve böyle durumlarda genelde üretim parametrelerine bağlı olarak halat özelliklerini tespit etmek için modellemeler yapmak zorunda kalınmaktadır.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, spesifik testler kapsamında gerçekleştirilen tekstil testlerinden biri de, halatların genel kullanım amaçlı bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinin tayini için yapılan testlerdir. Bu testlerde laboratuvarlar tarafından yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından geliştirilen standartlara uyulmaktadır. Halatların genel kullanım amaçlı bazı fiziksel ve mekanik özelliklerinin tayini için yapılan testlerde dikkate alınan standartlar şunlardır:
- BS EN 919 Genel hizmet için fiber halatlar - Bazı fiziksel ve mekanik özelliklerin belirlenmesi
- TS EN ISO 2307 Elyaf halatlar - Belirli fiziksel ve mekanik özelliklerin tayini
Bu standart, farklı türdeki halatların, birim uzunluk başına net kütle, çap ve çevre, büküm uzunluğu, örgü adımı, uzama yüzdesi, çekme mukavemeti ve kopma dayanımı özelliklerinin tespit edilmesinde kullanılan yöntemleri kapsamaktadır.
Laboratuvarların bu çalışmaları kaliteli, hızlı ve güvenilir yapabilmesi için güçlü bir teknolojik altyapıya sahip olması gerekmektedir.