Katyonik Aktif Madde Tayini
Sağlık Bakanlığı tarafından 2005 yılında çıkarılan şu tebliğ belli test yöntemlerini açıklamaktadır: Deterjanlarda Bulunan Anyonik, Noniyonik, Amfolitik, Katyonik Yüzey Aktif Maddelerin Biyolojik Parçalanabilirlik Oranı ve Anyonik ile Noniyonik Yüzey Aktif Maddelerin Biyolojik Parçalanabilirlik Oranı Test Metodları Tebliği. Bu tebliğ, deterjanların içinde bulunan anyonik, noniyonik, katyonik ve amfolitik aktif maddelerin biyolojik parçalanabilirlik oranlarını ve bu oranların test yöntemlerini açıklamaktadır.
Bu tebliğde deterjan, içinde yüzey aktif maddeler, yoğunlaştırıcı maddeler, dolgu malzemeleri ve benzer yardımcı maddeler bulunan, sıvı, krem, toz, granül, bar ve tablet gibi şekillerde olan, sanayide, işyerlerinde ve evlerde genel temizlik, çamaşır yımama, bulaşık yıkama ve benzer temizlik işlerinde kullanılan temizlik ürünleri, çamaşırların ıslatılmasın, durulanması veya beyazlatılması amacı ile kullanılan yardımcı yıkama ürünleri ve çamaşır yumuşatıcı temizlik maddeleridir.
Sözü edilen tebliğe göre, yapısında biyolojik parçalanabilirlik oranı yüzde 90’dan az olan katyonik yüzey aktif maddeleri bulunduran deterjanlar, kesinlikle piyasalara sunulamaz. Bu özellikteki deterjanların, normal kullanım koşulları altında insan ve hayvan sağlığına zarar vermemesi gerekmektedir.
Katyonik aktif maddeler ile temizlik sonrası antiseptik özelliğinden dolayı temizlik sonrası tozlanma durumları daha daha geç olmaktadır. Bu arada kir çıkarma özelliği de katyonik aktif maddelerde yüksektir ve bu yüzden de bu tür deterjanlar bir miktar pahalıdır.
Akredite laboratuvarlarda gerçekleştirilen testlerde esas alınan standartlar şunlardır:
- TS EN ISO 2871-1 Yüzey aktif maddeler - Deterjanlar - Katyonik aktif madde içeriğinin tayini - Bölüm 1: Yüksek molekül kütleli katyonik aktif madde
Bu standart, yüksek molekül kütleli katyonik aktif maddelerin tespit etmek için uygulanan bir yöntemi açıklar.
- TS EN ISO 2871-2 Yüzey aktif maddeler – Deterjanlar - Katyonik aktif madde muhtevasının tayini - Bölüm 2: Düşük molekül kütleli (200 ve 500 arasında) katyonik aktif madde
Bu standart, düşük molekül kütleli katyonik aktif maddelerin tespit etmek için uygulanan bir yöntemi açıklar.