Bir sıvı içine bir nesne bırakıldığı zaman yerçekimi kuvvetinin etksi ile bu nesne batmaya başlar. Sıvının kaldırma kuvveti ise onu yukarı doğru iter. Sıvının kaldırma kuvveti esas olarak cismin ağırlığına eşittir. Eğer sıvı içine bırakılan cismin yoğunluğu sıvının yoğunluğundan daha düşükse, nesne batmaz ve sıvının yüzeyine çıkar. Ama sıvı içine bırakılan cismin yoğunluğu sıvının yoğunluğundan fazla ise, bu defa nesne batar. Eğer nesnenin ve sıvının yoğunlukları birbirine eşitse o zaman nesne sıvının içinde dengede kalır.

Suyun yoğunluğu yağın yoğunluğundan fazla olduğu için yağ su üzerine çıkar ve yüzmeye başlar. Buzun yoğunluğu ise suyun yoğunluğundan düşüktür. Bu nedenle buz suyun içine batmaz, yüzer.

Sabun ve deterjanlar, yüzey gerilimini düşüren temizlik maddeleridir. Ancak deterjanların yoğunluğu arttıkça yüzey gerilimi de artmaktadır.

Deterjanlar dahil bütün sıvıların molekülleri arasında, şiddeti sıvının cinsine bağlı olan bir çekim kuvveti bulunmaktadır. Bir su damlasının küre şeklinde olması, yüzey gerilimi yüzündendir. Sıvının içindeki moleküller çevresindeki moleküller tarafından her yöne eşit kuvvetle çekilir. Sıvı yüzeyindeki moleküller ise sıvının içine doğru çekilirken, dışarıya doğru bir çekim kuvveti olmaz. Bu yüzden sıvı yüzeyi gerilmiş bir zar gibi görünür. Bir sıvının yüzeyindeki molekülleri uzaklaştırmak için gereken enerji miktarı, yüzey gerilimi birimini verir.

Temizlik maddelerinde kullanılan alkol ve benzen gibi organik maddelerin yüzey gerilimleri suyun yüzey geriliminde düşüktür. Yüzey gerilimi sıcaklığın yükselmesi ile birlikte azalır. Ancak yüzey aktif maddeler olarak isimlendirilen bazı maddeler yüzey gerilimini düşürürler. Örneğin sabun ve deterjanlar birer yüzey aktif maddelerdir ve suyun yüzey gerilimini düşürerek köpük oluşturmaktadır.

Deterjanların fiziksel muayeneleri kapsamında, yetkili laboratuvarlar tarafından yüzey gerilim analizleri yapılmakta ve deterjanların yoğunluk değerleri güvenilir bir şekilde ölçülmektedir.