Elek, İrilik ve Boylama Tayini

Elek, İrilik ve Boylama Tayini
Elek, İrilik ve Boylama Tayini

Tahıllar ve kuru bakliyat, temel gıda maddeleri olarak insan beslenmesi açısından önemli bir yer tutmaktadır. Üretilen bütün tahıl ve bakliyatın temiz, kaliteli ve sağlıklı olması gerekmektedir. Ürün kalitesi açısından üretici firmaların, ürünün temizlenmesine, temizleme kriterlerine ve temizleme yöntemlerine önem vermeleri gerekemktedir. Gıda sektöründe, tahıllar ve kuru bakliyatta yabancı maddeleri istenilen düzeye indirmek, sınıflandırmak, derecelendirmek ve ticari amaçlarla kalitesini iyileştirmek suretiyle standart gruplar elde etmek üzere kalibrasyon işlemleri uygulanmaktadır. Amaç daha temiz, sağlıklı ve kaliteli ürünler elde etmektir.

Danelerinin önemli bir kısmı nişastadan oluşan, öğütüldüğü zaman un ve kepek elde edilen ve içeriğinde protein, yağ ve mineral bulunan ürün grubuna tahıl (hububat) denmektedir. Beslenme açısından bugün tahıla bakış açısı, yüksek oranda karbonhidrat içermelerine ve enerji veren özelliğine odaklanmaktadır. Tat ve aroma yönünden nötr (etkisiz) karakterde olan hububat bu yüzden çağlar boyu bıkılmadan hep tüketilmiştir.

Tahılların dane fiziksel özellikleri elek, irilik ve boylama üzerinde yoğunlaşmaktadır. Hububat bitkilerinin tamamı buğdaygiller familyanın üyeleridir. Bu yüzden birbirlerine benzerlikleri çok fazladır. Bütün tahıl daneleri anatomik olarak aynı yapıdadır. Sadece ayrıntılarda farklılık bulunmaktadır. Örneğin 1000 dane ağrırlığı, budayın 37 gram, yulafın 32 gram, çavdarın 21 gramdır. Yani buğday daneleri bunlar arasında iridir. Uzunluklara bakılırsa, buğday 5-8 milimetre, yulaf 6-13 milimetre, çavdar 5-10 milimetredir.

Yetkili laboratuvarlarda yapılan hububat fiziksel analizleri, elek analizleri, elek altı, elek üstü, boylama, irilik ve benzer özellikler itibariyle yapılmaktadır. Yerli ve yabancı akreditasyon kuruluşlarından akredite olan bu laboratuvarlarda, elek, irilik ve boylama tayini analizleri yapılırken, sonuçların güvenilir ve tarafsız olması açısından yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uyulmaktadır. Bu konuda yapılan analizler sırasında buday unu için şu standart esas alınmaktadır:

 

  • TS 4500 Buğday unu