Viskozite Tayini
Sıvı yağlar, bal, ketçap, reçel, meyve suları veya şurup gibi bazı sıvı gıdalar, diğer sıvılara göre daha yavaş akarlar. Fiziksel olarak homojen bir yapıya sahip sıvı durumundaki gıdaların akışkanlığa karşı gösterdikleri dirence viskozite denmektedir. Yani, uygulanan bir kuvvet karşısında sıvı maddelerin akmaya karşı gösterdikleri direncin derecesine viskozite denmektedir.
Homojen sıvıların viskozitesini ölçmek için çok farklı yöntemler ve cihazlar geliştirilmiştir. Örneğin viskoziteyi ölçme yollarından biri, sıvı maddenin dikey bir tüpten geçiş hızı ölçülerek vizkozite tespit edilebilir. Belli miktarda sıvı maddenin tüpten geçiş süresi, o sıvının viskozite değerini gösterir. Durağan bir sıvıdan geçen yuvarlak bir cismin ivmesi de o sıvının viskozitesini vermektedir.
Viskozite kısaca akışkanların bir özelliğidir. Sıvıların akmaya karşı gösterdiği direnç veya iç sürtünmesi olarak tanımlanmaktadır. Sıvı molekülleri birbirilerinin üzerinde kayarlar ve birbirlerine göre hız kazanmalarına engel olmaya çalışırlar. Bu yüzden moleküller arasında bir sürtünme meydana gelir. Bu sürtünme azalırsa sıvıların akma kabiliyeti yükselir, yani viskoziteleri düşer. Viskoziteyi etkileyen faktörlerin başında sıcaklık gelir. Sıcaklık yükseldikçe sıvıların viskozitesi düşer. Diğer taraftan basınç yükselirse sıvının viskozitesi de yükselir. Basınç artınca sıvı içindeki boşluk sayısı azaltır ve moleküllerin hareketi güçleşir.
Herhangi bir sıvının yapısı değerlendirirken, o sıvının akışkanlığı, viskozite yardımı ile belirlenir. Örneğin, madeni yağ veya kimyasal madde gibi sıvıların boru hatları ile bir yerden başka bir yere taşınmasında o sıvının vizkozitesi önemli olmaktadır. Viskozite düşük ise pompa verimi düşer, hız azalır.
Yetkili laboratuvarlarda fiziksel analizler kapsamında sıvıların viskozite tayini çalışmaları da yapılmaktadır. Bu çalışmalada yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından çıkarılan standartlara uyulmaktadır. Aynı zamanda genel kabul görmüş test yöntemleri ve test kriterlerine de uyulmaktadır.