İyodür Analizi (Yemeklik Tuz)
Tuzun ana maddesi sodyum klorürdür ve ham tuzdan insan tüketimine uygun şekilde üretilmektedir. Sofra tuzu, doğrudan tüketicilere sunulan, rafine edilmiş veya edilmemiş, iyot ile zenginleştirilmiş ve ince toz haline getirilmiş tuzdur. Gıda sektöründe kullanılan tuzun iyot içermesi zorunlu değildir. Sağlık Bakanlığı iyotlu tuzun kullanılmasını önermektedir.
Gıda, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından, 2004 yılında yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Sofra ve Gıda Sanayii Tuz Tebliği’ne göre (Tebliğ no: 2004/44), sofra tuzuna 50-70 mg/kg oranında potasyum iyodür veya 25-40 mg/kg oranında potasyum iyodat ilave edilmesi gerekmektedir. Dünyada her ülkede, gıda ürünlerinde yeterli miktarda iyot olmaması yüzünden, bu eksikliği gidermek amacı ile tuza iyot ilave edilmektedir. İyot, tuza potasyum iyodür veya potasyum iyodat olarak ilave edilmektedir.
Potasyum iyodür, potasyum iyodata göre daha az stabildir. Tuzdaki iyodun stabilitesini, tuzun nem içeriği ve ortamın nem derecesi, aynı zamanda ışık, ısı, tuzdaki asitlik veya alkalilik ve iyodun formu gibi faktörler etkilemektedir. İyi paketlenmemiş tuzlarda da iyot kaybı fazla olur. Tuzun kuru ve ışıksız ortamlarda ve ağzı kapalı olarak saklanması gerekmektedir. İyodun tuz içinde kalması, kullanılan iyot bileşenine, saklama süresine, ambalajlama şekline ve iklim koşullarına bağlıdır.
Potasyum iyodür, inorganik bir bileşiktir ve yapısı yemeklerde tuz olarak kullanılan sodyum klorüre çok benzer. Beyaz renkli bu tuz ticari olarak önemli bir iyot bileşiğidir. Sodyum iyodürden daha az nem tuttuğu için tercih edilmektedir.
Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal analizler çerçevesinde, sofra tuzlarında veya yemeklik tuzlarda iyodür analizleri yapılmaktadır. Bu çalışmalarda bir yandan yukarıda sözü geçen tebliğ hükümlerine bir yandan da ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve dünya genelinde kabul gören test yöntemlerine uyulmaktadır.