Yapay Tatlandırıcılar Tayini - Aspartam (HPLC)
Doğal şekerin bir gramında 4 kalori bulunmaktadır. Bir çay kaşığı şeker yaklaşık 15-16 kalori demektir. Diğer yandan, bir kutu kola 130 kalori demektir. Özellikle kilo vermek veya en azından kilo almamak isteyen kişiler, yapay tadlandırıcılar ya da şeker yerine geçen maddeler kullanmaktadır.
Şeker alkolleri bazı meyve ve sebzelerde doğal olarak ortaya çıkan karbonhidratlardır. Ancak bunlar, şekerden daha tatlı değildir ve tatlandırıcı olarak kabul edilmemelidir. Çünkü, normal şeker kadar olmasa da kalori içermektedir. Yine de bu özellikleri ile şeker alkolleri, cazip bir alternatiftir. Ayrıca isminde alkol olmasına rağmen şeker alkolleri içeriğinde alkol yoktur. Şeker alkolleri gıda sektöründe işlenmiş besinlerde veya çikolata, donmuş tatlılar, sakız, diş macunu, unlu mamüller ve meyve ezmeleri gibi gıda ürünlerinde kullanılmaktadır.
Aspartam, çay şekerinden 180 kat daha tatlı olan bir tatlandırıcı maddedir. Güvenli olup olmadığı konusunda ciddi tartışmalar yapılan aspartam maddesinin, insan sağlığı açısından bir zararı olduğu kanıtlanmış değildir. Avrupa Birliği ülkelerinde E951 kodu ile gıda katkı maddesi olarak kayıtlıdır.
Yetkili laboratuvarlar tarafından, kimyasal gıda analizleri kapsamında, çeşitli yapay tatlandırıcılar arasında aspartam maddesini tayin etmeye yönelik çalışmalar da yapılmaktadır. Bu çalışmalarda yüksek performanslı sıvı kromatografisi yöntemi (HPLC) tercih edilmekte ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara uyulmaktadır. Aspartam tayininde dikkate alınan standartlar şunlardır:
- TSE CEN / TS 15606 Gıda maddeleri - Asesulfam-K, aspartam, neohespridin-dihidrokalkon ve sakarin tayini - Yüksek performanslı sıvı kromotografisi yöntemi
- TS EN 1378 Gıda maddeleri - Sofrada kullanılan tatlandırıcı tabletlerde aspartam tayini- HPLC metodu
- TS EN 12856 gıda maddeleri - Asesulfam-K, aspartam ve sakkarin tayini - Yüksek performanslı sıvı kromotografik yöntem